خطر ورشکستگی عربستان چقدر جدی است؟

صندوق بین‌المللی پول به‌تازگی هشدار داده که عربستان سعودی با ادامه روند کنونی هزینه‌کرد خود و پایین ماندن قیمت نفت -که مهم‌ترین منبع درآمدی این کشور است- ظرف ۵سال آینده وارد ورشکستگی خواهد شد. به گزارش TSEpress به نقل از صمت، صندوق بین‌المللی پول (IMF)، در اکتبر ۲۰۱۵ هشدار داد که عربستان سعودی، درصورت کاهش ندادن هزینه‌های خود ممکن است تا ۵ سال آینده با اتمام دارایی‌هایی مواجه شود که برای حمایت از این هزینه‌ها به آنها نیازمند است. به‌گزارش اینوستوپیدیا، شرایط دشوار مالی عربستان، به‌واسطه افت جدی قیمت نفت‌خام تشدید شده است. بنابر اعلام وال‌استریت‌ژورنال، صندوق بین‌المللی پول، در تابستان سال ۲۰۱۵م تصریح کرد که این کشور به احتمال زیاد امسال با کسری بودجه‌ای معادل ۲۰درصد تولید ناخالص داخلی خود یا حدود ۱۵۰میلیارد دلار روبه‌رو شود. صادرات نفت و گاز هم‌اکنون روی‌هم رفته حدود ۸۰درصد از درآمدهای این کشور را به‌خود اختصاص می‌دهد. این درحالی است که از ژوئن گذشته تاکنون، قیمت این کالاهای اصلی صادراتی عربستان به حدود نصف کاهش یافته و این گمانه‌زنی را به وجود آورده که عربستان سعودی به‌طور قطع با شرایط موجود ورشکسته خواهد شد. وخامت شدید شرایط مالی دولت عربستان، ازجمله عواملی است که باعث شده موسسه اعتبارسنجی «استاندارداند پورز»، رتبه اعتباری این کشور را در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۵ از AA- به A+ تنزل دهد. ادامه اشباع بازارها تا ۵ سال آینده یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها این است که عربستان ممکن است ناچار شود برای سال‌های آتی نفت خود را با قیمتی بسیار نازل صادر کند. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) به‌تازگی گزارش سالانه چشم‌انداز ۲۰۱۵ م را منتشر کرده که در آن اعلام شده بازار نفت جهان تا پایان دهه جاری یعنی تا سال ۲۰۲۰میلادی، با اضافه عرضه روزانه یک میلیون بشکه، همچنان اشباع خواهد ماند. ‌IEA در این گزارش تصریح کرده که میزان تقاضای جهانی برای نفت از هم‌اکنون تا سال ۲۰۲۰م، سالانه کمتر از یک درصد افزایش خواهد یافت. این روند بسیار کندتر از آن است که بتواند عرضه بیش از حد کنونی را جوابگو باشد. از همه بدتر اینکه IEA معتقد است در ۲۰ سال پس از سال ۲۰۲۰ م نیز میزان تقاضا برای نفت خام تنها ۵درصد رشد کند. اشباع بازارها ممکن است با ورود دوباره ایران به بازار جهانی نفت بیش از این تشدید شود. کاهش رتبه اعتباری عربستان سعودی موسسه استاندارداند پورز در پایان اکتبر، رتبه اعتباری عربستان سعودی را از AA- به A+ تنزل داد. بر اساس بیانیه صادر شده از سوی این موسسه، به‌دلیل کاهش قیمت نفت در جهان، کسری حساب جاری عربستان به سرعت افزایش یافته و ثبات مالی این کشور نیز از بین رفته است. در این بیانیه گفته شده حکومت ریاض برای کاهش این کسری، باید به سرعت وارد عمل شود؛ استاندارداند پورز درعین‌حال هشدار داد که این رتبه، در ۲سال آینده نیز کمتر خواهد شد. موسسه استاندارداند پورز، به حکومت ریاض توصیه کرده تا سرمایه‌گذاری‌های خود را کاهش داده و یارانه‌هایی را که در برق، آب و بنزین می‌پردازد نیز کاهش دهد. این موسسه اعتباری همچنین اعلام کرد: امکان افزایش اختلاف‌ها میان خاندان آل‌سعود درباره وارث تخت پادشاهی در این کشور نیز در میان است. گفتنی است، قیمت هر بشکه نفت در بازار بین‌المللی در ژوئن سال گذشته، ۹۰ دلار بوده ولی هم‌اکنون به کمتر از ۵۰ دلار کاهش یافته است. این عامل نقش مهمی را در وخامت شرایط مالی عربستان سعودی ایفا کرده به‌طوریکه مازاد بودجه ۷درصدی این کشور در سال ۲۰۱۳ میلادی، هم‌اکنون تبدیل به کسری ۱۶درصدی بودجه شده است. انتشار نخستین اوراق قرضه دولتی بنابر اعلام فایننشال تایمز، عربستان سعودی در نوامبر ۲۰۱۵ تصمیم گرفت برای نخستین‌بار به بازار اوراق قرضه دولتی در جهان وارد شود. دولت عربستان سعودی در پی کسری شدید بودجه قصد دارد نخستین‌بار اوراق قرضه بین‌المللی منتشر کند. به گزارش شبکه تلویزیونی العربیه، روزنامه فایننشال تایمز پیش‌بینی کرد عربستان در ماه ژانویه آینده اوراق قرضه خود را به بازارهای جهانی عرضه کند. این روزنامه افزود: عربستان ممکن است نسبت بدهی‌های عمومی خود را در ۵ سال آینده به ۵۰درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور افزایش دهد. نسبت بدهی‌های عمومی عربستان هم‌اکنون کمتر از ۷درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال آینده این نسبت به ۱۷درصد برسد. یک مقام سعودی در گفت‌وگو با فایننشال تایمز خاطر نشان کرد: انتشار اوراق قرضه در بازارهای داخلی عربستان هم که از اوت گذشته آغاز شد ممکن است یک‌سال تا یک‌سال و نیم دیگر ادامه پیدا کند.