موافقان و مخالفان سود بانکی در مناظره تلویزیونی چه گفتند؟

به گزارش TSEpress    به نقل از  ایرنا در هشتم اردیبهشت ماه سال 94، پس از ماه ها مناقشه و مذاکره بر سر نرخ سود سپرده ها و تسهیلات بانکی، در نهایت با تصویب شورای پول و اعتبار، نرخ سود سپردهای یکساله با کاهش 2 درصدی، روی 20 درصد متوقف شد و نرخ سود تسهیلات مشارکتی نیز با 4 درصد کاهش، به 24 درصد تنزل یافت. این مصوبه نتیجه ماه ها مذاکره بانک ها با بانک مرکزی بود. با کاهش نرخ تورم در سال 1393 به 15.6 درصد(بر اساس آمار بانک مرکزی)، بسیاری از فعالان اقتصادی تعدیل نرخ سود سپرده ها و تسهیلات بانکی با توجه به نرخ تورم را امری ضروری دانستند. در اردیبهشت ماه 93 یعنی یکسال پیش، بانک مرکزی و بانک ها برای نرخ سود 22 درصد برای سپرده های یکساله تفاهم کردند. در آن مقطع بسیاری از فعالان اقتصادی، این نرخ سود را با توجه به تورم نزدیک به 30 درصدی 12 ماه منتهی به فروردین ماه 93، غیر معقول دانستند. اما با کاهش تدریجی تورم در سال 93، وزرای اقتصادی دولت بر کاهش منطقی نرخ سود بانکی با توجه به تورم تاکید کردند. محوری ترین بحث هفتاد و یکمین برنامه این بود که: آیا کاهش نرخ سود سپرده های بانکی موجب بی رغبتی مردم به سپرده گذاری و اتلاف منابع بانکی خواهد شد؟ به نظر شما اگر نرخ سود سپرده ها به نزدیکی نرخ تورم کاهش یابد، آیا مردم سپرده هایشان را از بانک ها خارج خواهند کرد؟ پرسش نظرسنجی این هفته برنامه مناظره شبکه یک است. ** ورشکستگی موسسات مالی محمد حسین ادیب استاد دانشگاه به عنوان موافق کاهش نرخ سود در این مناظره تلویزیونی گفت : 10 بانک و موسسه بانکی در کشور هستند که به وسیله 10 واحد اجرایی تاسیس شدند که سپرده های دریافتی از مردم را به نوعی به خودشان باز می گردانند. وی افزود:در حال حاضر قیمت مسکن در تهران 30 درصد نسبت به اسفند 91 کاهش یافته و این بدان معنی است که در 2 مورد 20 درصد سود به سپرده گذاران داده شده و بانک ها 70 درصد زیان کردند. به گفته این استاد دانشگاه بانک ها 10 درصد هم در رشته های دیگر ضرر کردند و در نهایت این 10 بانک و موسسه مالی واعتباری 80 درصد سپرده مردم را از دست دادند و وضع موجود این است که این موسسات مالی ورشکسته شده و با بالابردن سود سپرده با حرکت به سوی جذب سپرده ورشکستگی خود را به تاخیر بیاندازند. ادیب اظهارداشت: این مساله امروز بوجود نیامده طی 10 سال گذشته شکل گرفته و سئوال این است که مسئولان بانک مرکزی طی 10 سال گذشته چه کردند و هزاران میلیارد تومان پول مردم از بین رفته ومسئولان بانک مرکزی مقصر هستند که باید به موقع هشدارهای لازم را به مردم می دادند . وی افزود: وزیر اقتصاد هفته گذشته اعلام کرد 80 درصد منابع بانکی قفل شده امسال بانک ها باید 20 درصد منابع را سود سپرده دهند سووال از شورای بانک ها این است که حرف وزیر صحیح است و اگر هست 20 درصد باقی مانده را بانک ها سود دهند نظام بانکی ورشکسته نخواهد شد. ادیب در بخش دیگری از برنامه مناظره با بیان اینکه به سپرده مردم نیز چه سودی دهیم، گفت:ذخائر ارزی به یورو نگهداری می شده و در حال حاضر 25 درصد کاهش پیدا کرده است و این اتفاق به تحریم ها ربطی نداشته و بانک مرکزی با این اقدام 25 میلیارد دلار به ذخائر ارزی خسارت زده است. وی افزود: کسانی که قرار است بدهی آنها با دلار 1226 تومان تسویه شود بانک مرکزی چگونه این ها را شناسایی کرده است ؟ با پول مردم چه می کنند و بانک مرکزی به خیلی از مردم و دلارهای بلوک شده در خارج از کشور چه خواهد کرد ؟این پدیده امروز اتفاق نیافتاده است . ادیب در ادامه بحث خطاب به شفیع زاده افزود: واحدهای اجرایی چرا باید بانک تاسیس کنند، من با شما به عنوان کسانی که با منابع بانکی بنگاه اقتصادی ایجاد کردید صحبتی ندارم . وی افزود: 50 هزار میلیارد تومان درآمد نفتی امسال داریم و 250 هزار میلیارد تومان بدهی داریم این محاسبات چگونه خواهد بود ؟ ادیب تصریح کرد: برخی سپرده ها را در جاهایی بکار بردند که اصلا مجاز نبودند و وام های استمهالی در مکان هایی استفاده شده که قابلیت بازگرداندن ندارد. وی با طرح اینکه چه کسی باید این پول را بیاورد، اظهار داشت: دولت تدبیر و امید موفق شد تورم را مهار کند، پس تورم وقتی مهار می شود که با مهار نقدینگی همراه باشد این دولت با 480 هزار میلیارد تومان نقدینگی دولت را تحول گرفت و380 هزار میلیارد تومان نیز نقدینگی رشد کرده بنابراین مدل این دولت برای مهار تورم با ورشکستگی بانک ها همراه خواهد بود . به گفته این استاد دانشگاه الگوی دولت برای مهار تورم با به زحمت انداختن بانک ها همراه است واین مدل اشتباه است و از طرفی مردمی که پول در بانک می گذارند این پول به افرادی پرداخت شده که وام های درشت دریافت کردند واتفاق وقتی می افتد که مردم پول خود را بخواهند و این فرد وام گیرنده مجبور شود وام را به همراه اصل و فرع پرداخت کند که در این موقع نخواهد توانست . ** نرخ سود ابزار بانک مرکزی است پویا جبل عاملی به عنوان کارشناس مسائل اقتصادی نیز دراین مناظره گفت: نرخ سود ابزار پولی بانک مرکزی است برای اینکه به کاهش تورم برسد از آن استفاده می کند. پویا جبل عاملی با بیان اینکه ما جز انگشت شمار کشورهایی هستیم که تورم دو رقمی داریم، اظهارداشت: اینکه بانک مرکزی می خواست که از ابراز پولی برای کاهش تورم استفاده کند اما به دلیل فشار های مختلف و ساختار معیوب شورای پول و اعتبار این کار محقق نشد. وی افزود: یکی از علت های طرح این موضوع این است که نرخ سود باید پایین بیایید و تولید افزایش پیدا کند؛ این باعث شده که مردم پول خود را وارد بازارهایی دارایی کنند و شوک های قیمتی به بازار وارد شود. این کارشناس عنوان کرد: نرخ سود واقعی منفی است اما چون نرخ سود پایین است همه دنبال تسهیلات هستند از این رو به طریق مختلف به منابع بانک مرکزی دست درازی می شود و مردم هستند که باید این تورم بالا را تحمل کنند. **اقتصاد ایران دچار بیماری مزمن و مرگ خاموش شده است محمد رضا دیانی رییس مجمع کارآفرینان ایران نیز به عنوان موافق کاهش نرخ سود بانکی در این مناظره گفت:اقتصاد ایران با وضعیت کنونی نرخ سود، دچار بیماری مزمن ومرگ خاموش شده که این بیماری زنجیره ای با توجه به نرخ بالای سود و بخش مقایسه ای بین مولد و غیر مولد متاسفانه هر روز دامنه هایی را برای رکود بیشتر ایجاد می کند. وی افزود:این وضعیت در زمان رکود با بی رحمی نرخ بالای بانکی مانع از حل وفصل رکود است. رییس مجمع کارآفرینان ایران اظهارداشت:معتقدیم با افزایش نرخ ارز و حامل های انرژی نیازمند نقدینگی هستیم که جهش تورمی را جواب دهد؛ امروز بانک ها نتوانستند نقدینگی را سیاست گذاری درست کنند وعرضه و تقاضا با هم همخوانی ندارد. دیانی گفت:به رغم اینکه نرخ سود از تورم پیشی گرفته هنوز صف وام و عرضه و تقاضا داریم اگر توجه نکنیم نمی توانیم نتیجه بگیریم و تا ساختار نظام بانکی اصلاح نشود با نرخ سود هر قدر بازی کنیم و یا دستوری به بخش تولید کمک کنیم نقدینگی جذب نخواهد شد. وی افزود: کسی که می خواهد هزینه های سرمایه گذاری را تحمل کند باید چه انتظاری از سود داشته باشد تا وارد سرمایه گذاری شود. امروز شعار حمایت از بخش های مولد مطرح است و اگر نگاه کنیم با این نرخ سود در بخش سپرده کسی انگیزه سرمایه گذاری پیدا می کند ؟ دیانی افزود: در حقیقت بسیاری از فعالیت های غیر قانونی و فشارها بر روی قیمتها به تولید کنندگان وارد می شود و از طرفی نرخ سود بانکی بالا است و کسی انگیزه برای سرمایه گذاری پیدا می کند ؟ دیانی در پاسخ به سئوال شفیع زاده در خصوص اینکه کاهش سود بانکی موجب رقابت بین بانک ها می شود ، اظهار داشت: بانک ها از مصوبه پول و اعتبار تبعیت می کنند و نرخ سود و تسهیلات خود را کاهش خواهند داد . وی با اشاره به اقدامات مناسب صورت گرفته از سوی بانک مرکزی افزود: اقدامات صورت گرفته دستوری به نظر می رسد و نتیجه نخواهد داد. دیانی اظهار داشت: از طرفی عمده معوقات بانکی نزد کسانی است که یا صنعتگر نبودند و یا در جاهای دیگر تسهیلات را استفاده کردند بنابراین صنعتی که امروز با نرخ 24 درصد باید رقابت کند آیا شدنی است؟ رییس مجمع کار آفرینان ایران تصریح کرد: تازمانی که اصلاح ساختار نظام بانکی صورت نگیرد این وضعیت درست نخواهد شد . وی افزود: دولت در کنترل تورم موفق بوده ولی در اصلاح پولی وبانکی جرات بیشتری می خواهد، بنابراین استقلال تصمیم گیری از ضروریات دولت است . **سه رویکرد مختلف در باره سود بانکی نماینده شورای عالی بانک ها و مخالف کاهش سود بانک ها در این مناظره گفت: سه رویکرد مختلف در خصوص سود بانکی وجود دارد؛ در رویکرد اول نرخ سود بانکی کمتر از تورم است که بررسی ها نشان می دهد در این رویکرد میل به سپرده گذاری کمتر می شود و رانتی برای کسانی استفاده از تسهیلات ایجاد می شود. احمد شفیع زاده افزود: در رویکرد دوم نرخ تورم را مبنا قرار می دهد که در این رویکرد میل به سپرده گذاری بیشتر می شود. میل ما نیز بر این رویکرد است. وی عنوان کرد: در رویکرد سوم بازار تاثیر گذار بر نرخ سود می شود که برای نرخ تورم مثبت است علاوه بر اینکه میل به سپرده گذاری را افزایش می دهد. شفیع زاده در ادامه گفت: ما باید گره های اقتصادی را بگشاییم، کاهش تدریجی نرخ سود را بانک مرکزی هدف قرار داده است و مدیران بانک ها هم همین را اعتقاد دارند، مردم باید همراهی کنند که نرخ سود به همین نحو که تنظیم شده است پایین تر بیایید. سیاست های اتخاذ شده سعی دارد با کاهش منطقی سود به بنگاه ها نیز کمک کند.