نقشه فساد جهان را ببینید ؛ سال ۸۸، رکورددار فساد اقتصادی در ایران شد

موهای بور جوان رنگ‌پریده، بدن لاغر، قد متوسط، صدای زیر و چشم‌های بی‌حال، قامت مردی را نقش زده که می‌گوید در 41 سالگی، 22 میلیارد یورو پول نقد در حسابش دارد. ژست‌های او آن‌قدر متنوع است که با هر بار دادگاه رفتنش، جزء پربازدیدترین اخبار سایت‌ها شود. چهارشنبه هفته گذشته، در بیست‌ویکمین جلسه دادگاه، رنگ پریده‌تر از همیشه بود و با ابروهای در هم رفته، اشک می‌ریخت. بزرگ‌ترین و البته جوان‌ترین متهم نفتی ایران، در طول دو ماه گذشته، با جمله‌های قصار تمام تلاشش را برای نشان دادن چهره دیگری از خودش به کار برده است. چه زمانی که می‌گفت:«همه می‌خندیم شک نکنید.» و چه زمانی که  نگران ساعت و ماشینش بود:«دوست ندارم ماشینم را زنگنه سوار شود و به مجموعه نفت برسد، این اموال را آتش بزنید اما به نفت ندهید.» پرونده او آن‌قدر سنگین بود که با سبدی چرخ‌دار و شبیه گاری، به دادگاه برده شد. در هر جلسه بررسی اتهامات او، اسم افراد جدی و ردپای مدیران دولت گذشته، رو می‌شود. اظهارات زنجانی آن‌قدر عجیب و غریب است که پورمحمدی، وزیر دادگستری می‌گوید:« این‌ها دادگاه را با میدان مسخرگی و شعبده اشتباه گرفته‌اند. قباحت و جسارت دارد که اجازه دهیم حرف‌های بی‌شرمانه این‌چنینی از سوی یک مفسد بزرگ زده شود.»

اصطلاح «ویژه‌خواری» در ادبیات اقتصادی، به خاطر حضور او خلق شد. او از دل سیستم رانتی در اقتصاد نفتی دولت بیرون آمده است، همکاری با سعید مرتضوی، رئیس سازمان تأمین اجتماعی دولت قبلی، بدهی بیش از دو و نیم میلیارد یورویی زنجانی به وزارت نفت، بانک مرکزی، جعل اسناد بانکی با پرداخت رشوه به بانک ملی تاجیکستان، از اتهامات اصلی‌اش است که رقمی حدود 9 تا 12 هزار میلیارد تومان اتهام اختلاس را رقم زده است.

بر اساس محاسبات محسن صفایی فراهانی، اقتصاددان، جوانی در قامت بابک زنجانی در صورتی که ماهیانه یک میلیارد تومان از درآمدهای خود را پس انداز کند، پس از 800 سال به جایگاه کنونی او می‌رسد. مورد عجیب بابک زنجانی، او را به نماد اختلاس و فساد در اقتصاد ایران تبدیل کرده است. اقتصادی که به روایت آمارهای جهانی، رتبه 136ام را بین 174 کشور جهان از نظر فساد دارد.

کدام دولت‌‌ها در جهان فاسدترند؟

«بررسی‌های آماری نشان می‌دهد ایران از ٧٧ درصد کشورهای جهان فاسدتر است یا به عبارتی دیگر تنها ٣٣ درصد کشورهای جهان اوضاع بدتری از ایران دارند. در راه مبارزه با فساد پوشش‌ها کافی نبوده است.» فرشاد مومنی، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی، هفته گذشته در روز جهانی مبارزه با فساد در اتاق بازرگانی، کشاورزی، صنایع و معادن تهران این روایت را از وضعیت فساد در ایران ارائه داد. مومنی بر اساس مطالعاتش گفت:«مطالعات نشان می‌‌دهد متغیرهای متفاوتی در مبارزه با فساد نقش تعیین ‌کننده‌ای دارند که نمونه آن شفافیت است. کانون‌ اصلی رانت و فساد، غیرشفاف‌ بودن امور است و همین الان در هیچ سند دولتی‌ای در مورد درآمدهای ارزی نفت اطلاعاتی نمی ‌توان کسب کرد.»

بر اساس آمار سازمان شفافیت بین‌المللی، براساس گزارش سازمان شفافیتبین­الملل،در سال 2014، رتبه فساد اداری ایران136 بوده است. این رتبه در سال 84، 88 و در سال 88، 168 بوده است. به اعتقاد برخی کارشناسان، سازمان‌های جهانی روایت درستی از وضعیت فساد در ایران ارائه نمی‌دهند و آمار آن‌ها ضد ایرانی است. به سفارش فرهنگستان علوم، مطالعه­ای در زمینه فساد، با سرپرستی دکتر فرامرز رفیع­پور صورت گرفت که نشان می‌­داد آمارهای سازمان شفافیت بین­الملل، به­نوعی سهل­گیرانه و خوشبینانه بودهاست،چراکه میزان فساد اداری در ایران، بسیار بیش از آن چیزی است که این سازمان منتشر کرده است.

بانک جهانی، هفته گذشته آماری منتشر کرد که نشان می‌داد در هر 7 معامله دولتی در جهان، یک مورد آن از طریق رشوه انجام می‌شود. بر اساس نتایج این تحقیقات که در 137 کشور جهان انجام شده، 14 درصد از کل معاملات دولتی دنیا از طریق رشوه انجام می‌شود. در جنوب آسیا 21 درصد، در خاورمیانه 20 درصد در اروپا و آسیای مرکزی 13.6 درصد و در کشورهایی با درآمد بالا که آمریکا نیز جزء آنان است، 3.4 درصد از معاملات از طریق رشوه انجام می‌پذیرد. بانک جهانی این اطلاعات را از طریق شرکت‌های فعال در هر کشور به دست آورده اما از ایران، نتوانسته اطلاعاتی کسب کند.

شفاف نبودن اقتصاد ایران، همان چیزی که به روایت اقتصاددانان باعث شیوع فساد شده، در کامل نبودن اطلاعات گزارش‌های معتبر بین‌المللی نیز دیده می‌شود. مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران نیز هفته گذشته در همایش مبارزه با فساد و ارتقای سلامت اداری درباره فساد در ایران گفت:«ما فساد را فقط اختلاس نمی ‌دانیم بلکه سخت‌ گیری‌های بدون ضابطه و ایجاد رانت برای شرکت‌های شبه ‌دولتی، مانع ‌تراشی بی‌ منطق در قبال صاحبان کسب ‌وکار نیز سبب ایجاد مسیرهای سلیقه‌ ای شده و مباحث رشوه را در اقتصاد کشور توسعه می‌دهد. درعین‌حال پول‌های باد‌آورده که در دهه گذشته طبقه جدیدی را ایجاد کرده باعث شیوع فساد می‌شود.»

75 

درصد 

از مردم آمریکا فکر می‌کنند فساد در دولت‌شان گسترده است 

46 

درصد 

 از مردم انگلیس فکر می‌کنند فساد در دولت‌شان گسترده است 

25

درصد 

از مردم سوئیس فکر می‌کنند فساد در دولت‌شان گسترده است 

14 

درصد 

از مردم سوئد فکر می‌کنند فساد در دولت‌شان گسترده است