برجام با د‌‌‌‌‌لار چه خواهد‌‌‌‌‌ کرد‌‌‌‌‌؟

معاملات  دلار روز شنبه با قیمت 3 هزار و 715 تومان آغاز شد که از قیمت آن در روز پنجشنبه 15 تومان بیشتر بود و نهایتا با قیمت 3هزار و 725 تومان به کار خود پایان داد . پرس و جوی قیمت دلار از صرافی ها  دلالت بر ادامه روند صعودی قیمت ها در بازار ارز داشت. اما قیمت‌های درج شده از طلا و سکه در تابلوی صرافی ها و سکه فروش ها طی هفته حکایت از نوساناتی در این بازار داشت. دلایل نوسانات نرخ ارز تابعیت از افزایش قیمت جهانی دلار نبود چراکه این افزایش در بازار های دنیا زیر یک درصد بوده ولی در ایران دلار از 3300 تومان در چند ماه اخیر به 3700 تومان کنونی رسید و این یک افزایش 8 درصدی برای دلار محاسبه شد. خریداران دلار که در روزهای گذشته با دلار 3660 تومانی وارد بازار شده بودند و با تقاضای خود باعث تقویت قیمت دلار تا رسیدن آن به بالای 3700 تومان امروز شدند، هنوز تصمیم به فروش دلارهای خود نگرفته اند . تخریب دولت؛ چرا؟ برخی قبلا  از این نظریه سخن گفته بودند که احتمالا افزایش قیمت ارز طی هفته های اخیر سیاستی عمدی بوده و دولت می خواهد بعد از اجرای برجام قیمت دلار را تا حد چشمگیری کاهش دهد. با این حساب کاهش قیمت ارز بعد از اجرای برجام با این هدف صورت خواهد گرفت که این تصور در جامعه القا شود که با برجام ارزانی در بازار حکمفرما می شود. هرچند اگر کسی از سواد اقتصادی خود کمک بگیرد متوجه خواهد شد که دولت با افزایش قیمت دلار در شرایط حاضر نفعی نخواهد برد و اگر هم از تصمیمات دولت باشد، عوامل بیرونی پیش از این تاثیر خود را گذاشته اند و نیازی به ورود دولت در این مقوله نبود. دلار گران قبل از برجام آن‌طور که فعالان بازار می گویند تحولات سیاسی منطقه، کاهش قیمت نفت، کاهش عرضه ارز در بازار و کسری بودجه دولت مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت دلار بود. تقاضای فصلی دلار و همین‌طور اقدامات گروه‌های خاصی در بازار نیز در این روند بی تاثیر نبوده است. این افزایش قیمت از کاهش بهای نفت و ورود آن به کانال 20 دلاری تاثیر می گیرد به‌علاوه اینکه معامله گران با توجه به تنش‌های موجود بین ایران و عربستان انتظار کاهش قیمت بیشتری را نیز دارند. هرچند که این مسئله را می‌توان متاثر از روزهای آخر انتظار برای لغو تحریم‌ها دانست چراکه معامله گران در تلاشند تا در آخرین روزهای قبل از لغو، دلار را به گران‌ترین قیمت ممکن بفروشند و باید امیدوار باشیم که روندی ماندگار نخواهد بود.  به‌علاوه اینکه رقم بالایی دلار در دست مردم است و مردم این دلار‌ها را در نظام بانکی، سپرده گذاری نمی‌کنند زیرا نگران هستند که اگر به بانک‌ها دادند، بعدا به جای ارز، ریال دریافت کنند. مردم دلار، یورو و لیر را در خانه‌ها نگهداری می‌کنند حتی افراد متوسط به سمت خرید ارز می‌روند ولی اگر ثبات مالی بهینه شود، هیچکسی در خانه خود ارز نگه نمی‌دارد.  مورد مهم دیگر که در کشور ما نیز به صورت عینی گواه دارد مقوله پولشویی است.  معمولا افرادی که تقلب و فساد مالی انجام می‌دهند، به سرعت پول خود را به ارز تبدیل می‌کنند  زیرا بهترین پشتوانه غیرقابل شناسایی است و پولشویی رخ می‌دهد. اگر پول خود را به بانک ببرد مشخص خواهد شد که از کجا این پول را آورده است و نباید دلالان را خیلی هم دخیل دانست زیرا دلال‌ها نمی توانند سبب افزایش قیمت ارز به این شدت شوند زیرا بانک مرکزی ارزهای فروشی را در اختیار صرافی‌های مجاز قرار می‌دهد و صرافی ها به واسطه افراد خود ارز را در بیرون از صرافی می‌فروشند. چه باید کرد با اجرای برجام و رفع تحریم‌های بین المللی پول‌های بلوکه شده ایران آزاد شده وامکان جابه‌جایی‌های مالی برای ما فراهم می‌شود. آنچه در این میان مهم به نظر می‌رسد سیاست‌های ارزی دولت در تعیین قیمت بازار ارز است.   نباید فراموش کرد که دلار در حال حاضر با وجود بیشتر بودن عرضه بانک مرکزی نسبت به تقاضای بازار به این قیمت رسیده است . با برجام دلار 3500 تومان می شود حمید زمانزاده، عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی، در پاسخ به این سوال «قانون» که روند نوسانات ارز و افزایش آن در روزهای اخیر تا چه زمانی ادامه دارد گفت:  پس از برجام با آزاد شدن منابع ارزی قیمت ارز روند نزولی قیمت خود را آغاز خواهد کرد.  زمانزاده معتقد است پس از برجام با آزاد شدن اموال در دست خارجیان و همچنین افزایش صادرات نفتی، نرخ ارز کاهش خواهد داشت و در قیمت تقریبی 3500 تومان به تعادل خواهد رسید. وی اثرات روانی برجام را در این مسئله زیاد می داند. با توجه به رفع تحریم‌ها و دسترسی بانک مرکزی به ارز شرایط رو به بهبودی را پیش بینی کرد. وی در پاسخ به این سوال که مشکلات اخیر با عربستان در وضعیت نفتی ما چه تاثیری خواهد داشت، گفت: عربستان شاید در قیمت گذاری مشکلاتی ایجاد کند اما در میزان صادرات نفتی ما در پساتحریم بی تاثیر است و ما با توجه به مشتریان نفتی سابق خود، دوباره ارز آوری از این بخش خواهیم داشت و این به میزانی خواهد بود که تاثیر مستقیمی در کاهش و تنظیم ارز خواهد داشت. روزنامه قانون