در حال حاضر مهمترین مسأله بازار بورس در این روزها بحث تاسیس بورس آتی ارز است. این وظیفه به بورس کالا واگذار شده چند ماهی است که دولت و سازمان بورس برای آن برنامه ریزی می کنند. با توجه به اهمیت تأثیر ارز بر تمام بخش های اقتصاد کشور ، بورس آتی ارز می تواند اقتصاد ایران را متحول و واقعی کند، بدین جهت بورس کالا با ایجاد کلاس های اموزشی برای خبرنگاران ، کارگزاری ها و… سعی در ترویج و آموزش بورس آتی ارز می نماید. به گزارش TSEpress و به نقل از روزنامه جهان صنعت اما همان گونه که مسؤولان بورس ارز بر آن تاکید کرده اند ، شرط اساسی و اولیه تاسیس بورس ارز رفع تحریم ها است. تحریمهای بینالمللی تاثیر گستردهای بر اقتصاد کشورهایی که تحت تحریم قرار دارند میگذارد. از تورم و محدودیت تجارت در سطح بینالملل گرفته تا تاثیر بر بازار بورس و ارز. ایران یکی از کشورهایی است که طی سالهای گذشته به دلایل مختلف تحت تحریمهای بینالمللی متعددی قرار داشت. مذاکرات هستهای و صادر شدن بیانیه لوزان، نقطه عطف و امیدی برای کاهش یا لغو برخی تحریمها و اثربخشی مثبت در روند اقتصاد ایران را در پی داشت. حسین خزلی خرازی عضو هیئت مدیره بورس کالا در گفتگو با جهان اقتصاد گفت : سازمان بورس ۴ شرط اسلی برای تشکیل بوس آتی ارز دارد، اولین و مهمترین آن رفع تحریم ها است و دوم تک نرخی شدن ارز وی از نام بردن دو مورد بعدی خود داری کرد اما گفت این دو مورد نیز به رفع تحریم ها وابسته است. حسین خزلی خرازی تاکید کرد: شرط تحقق ایجاد بورس آتی ارز این است که بحران دیگری در کشور رخ ندهد، زیرا با فرض رفع تحریم ها اکنون ما با مشکل بزرگتری مواجه هستیم و آن کاهش قیمت شدید نفت است زیرا قیمت نفت از صد ده دلار اکنون به سی دلار رسیده است و به نظر می رسد حتی این رقم به ۲۰ دلار هم برسد بنابراین بحران کاهش قیمت نفت بورس آتی را با مشکل مواجهه خواهد کرد و احتمال دارد این بازار جواب معکوس بدهد. بنابراین لازمه ی ایجاد بورس ارز این است که بحران ها از بین برود و کشور دچار بحران جدید نشود. بنظر می رسد که دولت بدترین زمان را برای ایجاد بورس آتی ارز انتخاب کرده است زیرا با گذشت ۳۷سال از عمر انقلاب اسلامی؛ دولت هیچ گاه به فکر ایجاد بورس ارز نبوده است ولی حالا که کشور در تحریم به سر می برد و قیمت به سی دلار رسیده است دولت تازه به فکر ایجاد بورس ارز افتاده است. جدا از این موارد دولت در بدترین کسری بودجه ۴۰ سال گذشته قرار دارد زیرا با کاهش صادرات و همچنین با کاهش قیمت نفت درآمدهای نفتی با درآمدهای غیرنفتی برابر شدهاست و این در حالی است که در سال های گذشته ۷۰درصد درآمدهای کشور از صادرات نفت تأمین میشد. این موارد نشان میدهد که به احتمال زیاد دولت مانند سال های گذشته برای جبران کسری بودجه روی به افزایش نرخ دلار نماید تا از این طرق بتواند بخشی از کسری بودجه خود را جبران نماید. بنابراین اگر دولت در پایان سال اقدام به افزایش نرخ ارز کند به این معنی است که ایجاد بورس ارز بیفایده و عبس است. حال یک مسئله مهم این است که ارز در بازار بورس چگونه معامله میشود «محمد فطانت» رئیس سازمان بورس، درباره راهاندازی بازار پوشش نوسان نرخ ارز گفت: قرار است پوشش نوسان نرخ ارز از طریق «انتشار اوراق آتی و اختیار معامله» انجام شود. * اختیار معامله یک ابزار مشتقه در مالیه است. اختیار معامله یک قرارداد قانونی است که توسط یک فروشنده به یک خریدار در ازای مبلغ معینی فروخته میشود. خریدار این قرارداد آنگاه این اختیار را به دست میآورد که یک دارایی (اعم از سهام یا کالا) را تا مدت مشخصی به مبلغ تعییین شدهای بخرد یا بفروشد. به گفته رئیس سازمان بورس، بیش از ۹۵ درصد این قراردادها به معاملات فیزیکی ارز منجر نمیشود. در واقع طبق روشها و سازوکارهایی که برای این امر تعبیه شدهاست، اگر در سررسید معاملهای صورت گیرد، آن معامله با ریال خواهدبود، و هیچ ارزی رد و بدل نمیشود. وی با تأکید بر اینکه راهاندازی و تقویت بازار صکوک (اوراق قرضه اسلامی) و همچنین بازار بدهی از اهمیت ویژهای برخوردار است، گفت: با توجه به اینکه هم اکنون فصل تهیه بودجه و ارائه سیاست های برنامه ششم است می توان از این فرصت برای تغییر رویکرد و نگرش در این دو قانون بالادستی استفاده کرد. طراحی ابزاری مورد استفاده در بازار سرمایه کشور، چه در بخش بازار صکوک و چه در بخش پوشش نوسان نرخ ارز، زیرنظر پنج نفر از مجتهدان است که کمیته فقهی سازمان بورس را تشکیل می دهند. به گفته او، نخستین دغدغه بازار سرمایه در تدوین روش ها و ابزارها، تطبیق با موازین شرعی و اسلامی است، بنابراین بر چنین ابزارهایی در بخش اجرا نظارت می شود. موافقت رئیسکل بانک مرکزی با تأسیس بورس ارز حسین عبده تبریزی در گفتگو با جهان اقتصاد با تاکید بر این که ۹۰ درصد ارز در دست بانک مرکزی است گفت: اگر بانک مرکزی در بورس ارز به عنوان عرضهکننده ورود پیدا کند، بورس آتی ارز میتواند بسیاری از مشکلات را حل کند ولی اگر بانک مرکزی در بورس ارز شرکت نکند، بورس آتی ارز شکست خواهدخورد. به همین دلیل رئیس بانک مرکزی با شرکت در جلسه نخستین همایش مالی اسلامی به تمام حاشیهها پایان داد و از موافقت صددرصدی بانک مرکزی با تأسیس بورس ارز خبر داد. ولیالله سیف، در این همایش ضمن اعلام موافقت صددرصدی بانک مرکزی با تأسیس بورس ارز گفت: درخصوص تأسیس بازار مشتقه ارزی در شورای بورس بحث کردیم که پس از مطرح شدن موارد کارشناسی به این نتیجه رسیدیم که بازار مشتقه ارزی بهطور حتم میتواند به ثبات بازار مالی کشور کمک شایانی کند. ولیالله سیف تأکید کرد: کلیات طرح تأسیس بازار مشتقه ارزی در شورای بورس به تصویب هم رسیده که البته معتقدیم تأسیس این بازار پس از اجرای برجام امکانپذیر خواهد بود. وی افزود: بانک مرکزی بهطور مستقیم از تأسیس بازار مشتقه ارزی در بورس کالای ایران حمایت میکند و بانک مرکزی بهطور ۱۰۰درصد موافق تأسیس بازار مشتقه ارزی برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز است و برای تشکیل این بازار همکاری لازم را با بازار سرمایه خواهدداشت. پوشش نوسان نرخ ارز مهمترین دلیل ایجاد بورس آتی ارز پوشش نوسان نرخ ارز بعد از تحریمها اهمیت بالایی دارد زیرا سرمایههای خارجی بدون پوشش نوسان نرخ ارز به ایران نمیآید. زیرا در اقتصاد کشوری که قیمت ارز یکسان نیست و سازوکار شفافی نیز برای کشف این نرخ وجود ندارد، چطور میتوان انتظار داشت سرمایهگذاران خارجی وارد کشور شوند؟ بنابراین ایجاد یک بازار متمرکز با نام بورس مشتقه ارز این امکان را به این سرمایهگذاران میدهد که با اطمینان از شفافیت و پوشش نوسان ارزی با خیال آسودهتری به برنامه ریزی و سرمایه گذاری بپردازند. حال اگر قبل از ایجاد بورس ارز بتوانیم ارز را تک نرخی نماییم می توانیم بهتوسعه و رونق هر چه بیشتر این بازار کمک کنیم. یکی دیگر از مزیتهای بورس آتی ارز این است که بورس ارز موجب خواهدشد تا قیمت ارز شفاف شود.