خبرنگار فانا اخیرا و در حاشیه پنجمین نمایشگاه بین‌المللی فارمکس که از ۳۱ شهریور ماه تا ۳ مرداد ماه در در مرکز نمایشگاهی ایران مال برگزار شد، با محمدرضا موسوی اصفهانی مدیرعامل شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز گفت‌وگویی انجام داده که به شرح زیر است:

• موسوی اصفهانی در گفت‌وگو با فانا خبر داد:
• سوال: از شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز چه خبر؟
• شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز مبدع بحث PtoP (اتصال پتروشیمی به داروسازی) است و سعی کردیم این گفتمان را در صنعت جا بیندازیم و در یک سال گذشته صنعت از این گفتمان استقبال زیادی کرده است و حضور پررنگ مدیران شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در نمایشگاه امسال فارمکس نیز نشان داد که این گفتمان در صنعت پتروشیمی هم جاری و ساری شده است و همه اینها نشان‌دهنده این است که در تکمیل زنجیره ارزش کارهای بزرگی در حال انجام است. فضای بزرگی به مساحت بیش از ۱۴ هکتار را در محل کارخانه به توسعه و تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات و مواد پایه‌ای که در پتروشیمی‌ها تولید می‌شوند، اختصاص دادیم و تلاش می‌کنیم به سمت تولید مواد موثره دارویی از مراحل اولیه آنها برویم. امیدواریم صنعت پتروشیمی کشور هم همپای ما حرکت کند و بتوانیم به تکمیل زنجیره کمک کنیم. در زمینه مواد اولیه مکمل‌ها هم سعی کردیم ورود کنیم. با توجه به اینکه صنعت مواد اولیه مکمل در کشور رشد زیادی داشته اما در حوزه تولید مواد موثره مکمل‌ها غفلت شده است، در تلاش هستیم تا اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل کنیم و به سمت تولید مواد اولیه مکمل‌ها نیز برویم.
• سوال: صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز در حال حاضر چند قلم محصول تولید می‌کند؟
• در حال حاضر هفت قلم ماده موثره دارویی شامل استامینوفن، مترونیدازول، مترونیدازول بنزوات، متفورمین، مزالازین، مفنامیک اسید و آسپیرین را تولید می‌کنیم و تولید مواد جانبی هم عمدتا شامل پلی اتیلن گلایکل‌های مختلف از گرید ۲۰۰ تا گرید ۱۰۰۰۰ است که در بسیاری از داروها کاربرد دارند. در زمینه مونو پروپیلن گلایکول (MPG) تنها تولیدکننده در کشور و خاورمیانه هستیم. MPG در اغلب شربت‌های خوراکی و بسیاری از داروهای دیگر کاربرد دارد. همچنین این ماده علاوه بر صنعت داروسازی در صنایع غذایی و دخانیات هم کاربرد دارد. شرکت داروسازی پرند دارو هم متعلق به شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز است که در حوزه نارکوتیک‌ها فعالیت می‌کند. پرند دارو توامان به سمت تولید مواد موثره دارویی و محصول نهایی رفته است. پایپ لاین توسعه محصول این شرکت در حوزه‌های یاد شده بسیار مناسب طراحی شده است. شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز هم در حوزه توسعه محصول پایپ‌لاینی قوی دارد که به محض به نتیجه رسیدن درباره محصولات جدید اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
• سوال: صنعت مواد اولیه دارویی در حال حاضر با چه چالش‌هایی مواجه است و آیا حمایت لازم از این صنعت می‌شود؟
• سازمان غذا و دارو حمایت زیادی از تولید داخل می‌کند. بزرگترین حمایتی که می‌توان از صنعت مواد اولیه دارویی کرد این است که اجازه واردات به محصولات دارای مشابه داخلی داده نشود که این اتفاق در حال رخ دادن است، مگر در شرایطی که کمبودی رخ دهد و تولید داخل نتواند نیاز بازار داخلی را تامین کند. موضوع بعدی در زمینه حمایت از تولید داخل، قیمت‌گذاری است و باید قیمتی به تولیدکننده داخلی داده شود که صرفه اقتصادی داشته باشد و سود مناسب تولیدکننده را تامین کند. قیمت‌ها نباید به گونه‌ای باشند که به مصرف‌کننده نیز اجحاف شود و یا اینکه با قیمت‌های جهانی فاصله زیادی داشته باشد. از سوی دیگر صنعت مواد اولیه دارویی هم باید از فناوری‌های روز برای تولید استفاده کند و خودش را به‌روز نگه دارد. برای این منظور استفاده موثرتر از ابزارهای تشویقی مانند معافیت‌های مالیاتی و نظایر آن می‌تواند بسیار مثمرثمر باشد. همچنین صنعت باید به سمت تولید با ظرفیت اقتصادی برود. در مجموع سازمان غذا و دارو و وزارت صمت حمایت‌‎های لازم را از صنعت مواد اولیه دارویی انجام می‌دهند و این صنعت است که باید به سمتی برود تا شرایط اقتصادی تولید را برای خود مهیا کند. یکی از مهمترین وظایف صنعت مواد اولیه دارویی، عمق‌بخشی به تولید است. باید به سمت تولید مواد جانبی و مواد حد واسط برویم و به تولید ماده پیش‌ساز و مواد پایه برسیم. تکمیل زنجیره ارزش، قدرت رقابت بسیار بالایی به ما می‌دهد و فکر نمی‌کنم کشورهای دیگر با توجه به منابعی که در کشور ما وجود دارد، بتوانند با ما رقابت کنند. ما باید از اینکه صرفا یک مرحله مواد موثره دارویی را در کشور تولید کنیم (N-۱)، گذر کنیم و باید به سمت عمق‌بخشی به تولید برویم. در این صورت می‌توانیم در تولید ناخالص داخلی کشور تاثیرگذار باشیم و به الگوی سایر صنایع در زمینه تکمیل زنجیره ارزش تبدیل شویم.
• سوال: آیا صنعت مواد اولیه دارویی واقعا به سمت عمق‌بخشی به تولید رفته است؟
• اینکه یک ماده شیمیایی کشنده و سمی به یک ماده دارویی تبدیل شود، کار ارزشمندی است و همین یک مرحله تولید هم بسیار مهم و اساسی است و کشور را در شرایط بحرانی و تحریم‌ها نجات داد و صرفه‌جویی ارزی ایجاد کرد. به هر حال هر صنعتی مقاطع رشد خود را در طول عمرش دارد و هم‌اکنون مقطعی است که باید به سمت عمق‌بخشی به تولید مواد موثره دارویی است و شرکت‌ها نیز به این سمت حرکت کرده‌اند. پتروشیمی‌ها هم به سمت تولید موادی رفته‌اند که می‌توانند به عنوان مواد اولیه دارویی مورد استفاده قرار بگیرند. خیلی خوشبین هستم که طی یکی، دو سال آینده اتفاقات بسیار بزرگی در صنعت مواد اولیه دارویی کشور رخ خواهد داد و شاید به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان مواد موثره و جانبی دارویی در منطقه تبدیل شویم.
• .
  
• سوال: وضعیت صادرات شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز چطور است؟
• در شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز، ۶۷ درصد محصولات تولیدی‌مان از نظر وزنی، صادراتی است و در سال ۱۴۰۱ بیش از ۳۰ میلیون دلار صادرات داشتیم. امسال هم برنامه‌ریزی کرده‌ایم که رشد ۳۰ درصدی در حوزه صادرات داشته باشیم. شرکت شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز صادرکننده مواد موثره دارویی و مواد اولیه به حدود ۱۸ صنعت مختلف است. در عراق بازاریابی قوی داشتیم و سهم بازار خوبی را در این کشور به خود اختصاص داده‌ایم به طوری که مواد موثره دارویی حدود ۱۲ کارخانه داروسازی را در عراق تامین می‌کنیم. در مناقصه‌های عراق نیز شرکت کرده و برنده شده‌ایم. درباره مناقصه‌های جدید هم اخبار خوبی خواهیم داشت که اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. طی شش تا هفت سال گذشته در بازار عراق نسبت به سایر شرکت‌های داروسازی ایران پیشتاز بودیم و امسال هم در حوزه صادرات شرایط خوبی داریم. ضمن اینکه در حال حاضر به بیش از ۳۲ کشور جهان صادرات داریم. از عراق هم به کشورهای زیادی صادرات داریم. اخیرا به شیلی صادرات داشتیم. با توجه به بهبود روابط سیاسی ایران و کشورهای عربی به ویژه عربستان امیدواریم صادرات به کشورهای عربی نیز افزایش یابد. به کشورهای آسیای میانه هم با توجه به اینکه اروپا آنها را تحریم کرده و به آنها مواد موثره دارویی نمی‌دهد، صادرات قابل توجهی داریم.
• سوال: پروژه توسعه‌ای در دست اجرا هم دارید؟
• پروژه توسعه فعلی، افزایش ظرفیت استامینوفن از ۱۵۰۰ تا ۴۰۰۰ تن است که امیدواریم تا آذر ماه به بهره‌برداری برسد. البته قصد داریم در این ظرفیت محصولات دیگری را هم تولید کنیم. مثلا قسمتی از این ظرفیت را به تولید متفورمین با ظرفیت بالاتر، ماده موثره و ماده پیش‌ساز متفورمین که در آینده نزدیک در یکی از شرکت‌های پتروشیمی متعلق به خودمان تولید خواهیم کرد، اختصاص دهیم.
• سوال: ماجرای شهرک‌های شیمی دارویی چیست؟
• شهرک‌های سلامت یا شیمی سلامت یا شیمی دارویی حاصل ارتباط سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی و حوزه صنایع پایین‌دستی پتروشیمی است که در کنار پتروشیمی ماهشهر موقعیت خوبی اختصاص داده شده و قرار است در این منطقه زمین و احتمالا زیرساخت‌هایی برای تولید مواد موثره دارویی در کنار پتروشیمی ماهشهر اختصاص داده شود که نشان‌دهنده پیوند مبارک بین صنعت داروسازی و پتروشیمی است که شکل گرفته و در حال پیشرفت است.
• سوال: آینده صنعت مواد اولیه دارویی را چطور می‌بینید؟
• من به آینده صنعت مواد اولیه دارویی ایران خوشبین هستم و نه فقط صنعت مواد اولیه دارویی ایران بلکه آینده صنعتی و اقتصاد ایران را بسیار خوب می‎بینم، علیرغم همه مشکلات و دشمنی‌هایی که با آنها مواجهیم و می‌دانیم که در جنگ هستیم و دشمنان زیادی داریم که نمی‌خواهند پیشرفت و توسعه کشور را ببییند. دشمنان نه فقط حکومت بلکه ایران و ایرانی را نشانه گرفته‌اند. به عنوان مثال بسیاری از ایرانیانی که به خارج از کشور رفته‌اند به دلیل اینکه نمی‌توانند حساب بانکی باز کنند در کسب‌وکارهای خود دچار مشکل شده‌اند. به نظر من صرف ایرانی بودن، دشمنان را عصبانی و ناراحت کرده است. از سوی دیگر شاید خیلی‌ها فکر کنند که نیروهای زیادی در حال خروج از کشور هستند و با بحران فرار مغزها مواجهیم اما به نظر من در برابر هر نیرویی که از کشور خارج می‌شود تعداد زیادی پای کار ایستاده‌اند و خیلی‌ها هم عرق ملی و کشور را دارند و با تلاش همین افراد شاهد توسعه و پیشرفت زیادی در کشور هستیم. این حرف‌های کسی است که بخش خصوصی واقعی است و هیچ وابستگی به دولت یا حاکمیت ندارد.
• سوال: فرآیند تولید ماده مؤثره مترونیدازول در شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز چطور بوده است؟
• مترونیدازول تقریبا اول ماده موثره‌ای بود که تولید کردیم و جزو پنج کشور تولیدکننده این ماده موثره در جهان هستیم. مترونیدازول پرمصرف‌ترین آنتی‌بیوتیک کشور و داروی ارزشمندی است. در تولید آن، ماده اتیلن اکساید مصرف می‌شود و شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز تنها شرکتی در کشور است که از این ماده بسیار خطرناک، سمی و قابل انفجار استفاده می‌کند. تولید ماده موثره مترونیدازول هفت مرحله تولیدی دارد و حدود ۱۰ کیلوگرم ماده اولیه مصرف می‌کنیم تا به یک کیلوگرم محصول برسیم. احداث کارخانه تولید ماده موثره مترونیدازول با توجه به اینکه فناوری آن را به ما نمی‌دادند، شش سال طول کشید و کار به قدری پیچیده بود که ما سه بار کارخانه را احداث کرده و سپس جمع کردیم تا در نهایت به نتیجه رسیدیم. تا سالیان سال هیچ شرکت در منطقه نمی‌تواند رقیب ما در زمینه تولید ماده موثره مترونیدازول شود. بعد از آن، مترونیدازول بنزوات را تولید کردیم. در مجموع در حوزه تولید ماده موثره مترونیدازول بی‌رقیب هستیم و ظرفیت تولید این ماده از ۸۰ به ۳۰۰ تن تا پایان امسال می‌رسد. این در حالیست که سال قبل ۱۸۰ تن و سال قبل از آن ۱۲۰ تن فروش ماده موثره مترونیدازول داشتیم. در زمینه عمق‌بخشی به تولید ماده موثره مترونیدازول نیز در حال کار هستیم. به نظر من وقت آن است که به جای افزایش کمی تولید مولکول‌های دارویی در کشور به سمت عمق‌بخشی به تولید مولکول‌های فعلی برویم و به نوعی به سمت کیفی‌سازی تولید در مواد موثره دارویی حرکت کنیم. شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز ۲۵ پروانه محصول دارد و در مورد مواد موثره‌ای که تولید می‌کند به دنبال آن است که محصول نهایی آنها را هم تولید کند. در ابتدا شاید این محصولات به صورت قراردادی تولید شوند اما در ادامه خودمان آنها را تولید خواهیم کرد تا زنجیره را تکمیل کرده و قدرت رقابت‌پذیری‌مان را افزایش دهیم.
• سوال: چند نفر در شرکت صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز مشغول به کار هستند؟
• بیش از ۴۰۰ نفر در دو کارخانه کیمیاگران امروز و پرند دارو مشغول به کار هستند.
• سوال: تعامل سندیکا و پتروشیمی چطور است؟
• یکی از موضوعاتی که به دنبال آن هستیم این است موادی که پتروشیمی‌ها تولید می‌کنند و مورد مصرف صنعت داروسازی است به عنوان مواد استراتژیک تلقی شوند. اگر چنین اتفاق رخ دهد پتروشیمی‌ها قادر خواهند شد که این موارد را حتی خارج از بورس کالا و با اولویت در اختیار صنعت داروسازی قرار دهند. در این زمینه سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، شیمیایی و بسته‌بندی دارویی با شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در حال مذاکره است و امیدواریم این مواد به عنوان مواد استراتژیک در نظر گرفته شوند.
• سوال: سخن پایانی
• به نظر من یکی از معضلات امروز در حوزه دارو، بیش اظهاری قیمت مواد اولیه دارویی وارداتی است. این معضل آفت‌های زیادی برای کشور دارد. وقتی یک ماده اولیه دارویی با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی وارد شود هم ارز ترجیحی بیشتری از کشور خارج خواهد شد و هم اینکه چون قیمت بالاتری برای این ماده اظهار شده است، تولیدکننده تلاش خواهد کرد که نشان دهند قیمت محصول او نیز بالاتر خواهد بود و در نتیجه سازمان غذا و دارو مجبور می‌شود که قیمت بالاتری هم به این محصولات بدهد. در نتیجه افزایش قیمت بیشتری نیز به مصرف‌کنندگان تحمیل می‌شود. اگر جلوی همین تخلف گرفته شود بسیاری از مشکلات حوزه دارو برطرف خواهند شد.