احتمال افزایش ریسک سرمایه گذاری خارجی در ایران

احسان عامری مقدم کارشناس بازار سرمایه و مدیر آموزش کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در مقاله ای در هفته نامه بورس به بررسی انتخابات آمریکا در سرمایه گذاری خارجی در ایران و افزایش ریسک بر آن پرداخت در این مطلب می خوانیم:   بدون شک انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 امریکا از جمله رویدادهای مهم جهان در چند ماه اخیر بود و حتما اثرات بیشماری بر آینده آمریکا و همه ابعاد و مناسبات سیاسی و اقتصادی جهان خواهد گذاشت. اما از گذشته عده ای نیز در سوی مخالف، بر این باور هستند که سیاست های کلی آمریکا از پیش تعیین شده است و با انتخابات و روی کار آمدن افراد مختلف تغییری نخواهد داشت. با این حال بر کسی پوشیده نیست که نتایج انتخابات آمریکا می‌تواند در اقتصاد بسیاری از کشورها تاثیرگذار باشد که قطعا ایران هم نمونه‌ای از این کشورها به حساب می‌آید. همانطور که در انتخابات های سال های گذشته امریکا شاهد بودیم، می توان گفت با انتخاب افراد مختلف، سیاست های اصلی و کلیدی کاخ سفید در قبال جمهوری اسلامی ایران تغییر اساسی و ماهوی نداشته و این دوره نیز شاهد تغییراتی کلیدی در بلند مدت نخواهیم بود. اين‌ نوع انتخابات، بيش از اثر عميق و ماندگار، يك اثر رواني گذرا خواهد داشت و به همین ترتیب نیز به طور معمول نباید شاهد حوادث خاصی در حوزه اقتصادی و بازار سرمایه کشور باشیم. هر چند که تصمیمات چهل و پنجمین مهمان کاخ سفید در خصوص برجام حتما دارای اثراتی بر بازار سرمایه و اقتصاد ایران خواهد بود. پیش از برگزاری انتخابات و بر اساس تحلیل‌ها پیش بینی می شد؛ انتخاب هیلاری کلینتون تاثیر به نسبت مثبت‌تری نسبت به ترامپ بر بازارهای مالی دنیا داشته باشد. در این میان بازار سرمایه ایران نیز، طبیعتا انتخاب کلینتون را ترجیح می‌داد که اگرچه انتخاب بین بد و بدتر است ولی احساس می شد  برای بازار سرمایه ایران، انتخاب وی بهتر خواهد بود.اما در کوتاه مدت احتمال و امکان واکنش هیجانی نسبت به انتخاب دونالد ترامپ پس از برگزاری این رویداد مهم بود. از همان ساعات اولیه اعلام نتایج بازارهای مالی جهان نسبت به برتری ترامپ واکنش منفی داشتند و روز چهارشنبه نیز از همان ساعات آغاز معاملات بورس در کشورمان شاهد جو روانی منفی نسبت به این اتفاق بودیم. به عبارت دیگر همانطور که از قبل پیش بینی می شد بازار سرمایه ایران با بدبینی نسبت به انتخاب ترامپ همراه خواهد بود و این چنین نیز شد.پیش از انتخابات فعالان بازار سرمایه، بر این باور بودند که با پیروزی هر یک از نامزدهای انتخاباتی آمریکا تاثیراتی آنی بر اقتصاد کلان چه مثبت و منفی ایجاد خواهد شد و تا حدودی بازار های جهانی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. از لحاظ منطقی نیز این انتخابات تاثیر طولانی بر بازار سرمایه ندارد و آنچه برای سرمایه گذاران پس از پشت سر گذاشتن هیجانات کوتاه مدت در بازار ایران مهم است، تحلیل و سرمایه گذاری بلند مدت خواهد بود. به هر ترتیب از ساعات اولیه انتخاب ترامپ شاهد ریزش شاخص بورس های مهم دنیا، افزایش قیمت طلا و تغییرات در ارزش پول ملی آمریکا یعنی دلار بودیم. در داخل کشور نیز به سبب همان جو روانی منفی در میان فعالان و بازیگران عرصه اقتصادی شاهد رشد قیمت دلار بودیم که این مهم می تواند از حیث برخی صنایع دارای تاثیرات مثبتی در بورس باشد. ولی به طور کلی پس از فروکش کردن اثرات روانی انتخاب ترامپ، به احتمال فراوان شاهد همان روند عادی 15 روز گذشته در بورس تهران  خواهیم بود.از یاد نبریم که شاید با پیروزی ترامپ، شاهد افزایش ریسک سرمایه گذاری خارجی در ایران  باشیم و ارتباط سیستم بانکی ایران با بانک های خارجی دشوار تر از حالت کنونی شود. اما از سوی دیگر با توجه به فقدان محبوبیت ترامپ در میان هم حزبی های خود و عدم همراهی شرکای اروپایی، هم پیمانان عرب و حوزه شرق آسیا، احتمالا وی نتواند موفقیتی در ایجاد یک اجماع بین المللی در جهان علیه ایران پیدا کند و به همین دلیل فرصت عمل به بخش عمده ای از تهدیداتش از جمله برجام را نمی یابد. به طور خلاصه می توان ادعا کرد، تنها موضوعی که ممکن است تاثیر انتخابات این دوره امریکا را بر اقتصاد و بازار سرمایه کشور متفاوت از دوره های پیش کند و دارای اثرات بنیادی و بلند مدت باشد، مسئله برجام است که باید منتظر استقرار سیاست ها و استراتژی های رئیس جمهور جدید آمریکا در آینده نزدیک باشیم.