تغییر قوانین درکنارفرهنگ سازی دربورس
به گزارش TSEpress به نقل از هفته‌نامه بورس در حال حاضر با توجه به تغییر سیاست‌های کلان در حوزه بازار سرمایه و تغییر سمت و سوی قوانین موجود به سمت بازارهای جهانی، نیاز به فرهنگ‌سازی بازار سرمایه نیز بیش از پیش احساس می‌شود. با توجه به توسعه بازار سرمایه و نیز افزایش نقدینگی در کشور، لزوم مدیریت منابع و آموزش اصولی روش‌های بهینه سرمایه‌گذاری، بیش از پیش جلوه‌گر شده است. توسعه بازار سرمایه از طریق فعالیت مردم در بورس اوراق بهادار به‌عنوان ابزار گردآورنده پس‌اندازهای خرد و هدایت آنها به سوی فعالیت‌های مولد اقتصادی نیازمند بسط فرهنگ و ارتقای دانش عمومی و آشناسازی جامعه با این ابزار است. بنابراین با در نظر گرفتن ارزش والای بازار سرمایه در اقتصاد می‌توان اینگونه دریافت که در بیشتر موارد رشد اقتصادی در کشورهای صنعتی با رشد بازارهای سرمایه همراه بوده است. در حال حاضر در کشوری زندگی می‌کنیم که به دلیل شرایط مختلف، بیشتر مردم پس‌انداز خود را در طلا، ارز و... سرمایه‌گذاری می‌کنند و اگر دقیق‌تر نگاه کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این پس‌اندازها به صورت مجموعه‌های غیرمولدی درمی‌آید که نه‌تنها دیدگاه توسعه‌ای در کشور ایجاد نمی‌کند، بلکه می‌تواند به‌عنوان یکی از عوامل عدم توسعه اقتصادی به شمار آید. این موضوع تنها مربوط به ایران نیست بلکه در بیشتر کشورهای در حال توسعه شاهد این چرخه هستیم که این به خودی خود موجب ضعف اقتصادی آن کشور می‌شود. به دلیل پراکندگی و نابسامانی پس‌اندازها در کشورهای در حال توسعه، سرمایه‌ها به مسیر بهینه هدایت نمی‌شوند که این خود به مرور زمان موجب هجوم سرمایه به یک بخش از بازارهای موازی و ایجاد هیجان کاذب در خرید و فروش در آن بخش و به نوبه خود در مرحله آخر موجب تورم می‌شود که این تورم مانند سرطانی به تمام بخش‌ها نفوذ کرده و در نهایت موجب آسیب‌پذیری در ساختار کلی اقتصاد می‌شود. پس بهتر است با معرفی روش‌های درست سرمایه‌گذاری به عموم افراد، هرچه بیشتر آنها را در مسیر رشد اقتصادی کشور سوق دهیم و بورس اوراق بهادار نیز یکی از بازارهایی است که ریشه در اقتصاد کشور دارد و به مرور زمان موجب رشد و توسعه کشور می‌شود.در حال حاضر فرهنگ‌سازی مقوله‌ای است که مورد کم‌لطفی مسئولان قرار گرفته و حرکت رو به رشد آن نسبت به خود بازار دارای تاخیر زمانی است؛ در حالی که این عامل خود مقدمه‌ای برای شروع یک سرمایه‌گذاری بوده که از طریق آن سرمایه‌گذاران هرچه بیشتر و بهتر با مفهوم بورس آشنا می‌شوند. اگر افرادی که قصد سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را دارند، در ابتدا با این مفهوم آشنا شده و چرایی و چگونگی آن را بیاموزند و از طرفی با آموزش‌های درست و منطقی زمینه لازم را برای ورود به بازار سرمایه به دست آورند، در شرایط خوب و بد بازار قادر خواهند بود تصمیمات درست و منطقی بگیرند و اسیر هیجان‌های بازار نشوند. اینکه سرمایه‌گذاران از همان ابتدا با ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک موجود در بازار سرمایه آشنا شوند و قادر به تشخیص شرایط خوب و بد بازار باشند، نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش فرهنگ‌سازی دارد.
شناخت بازار سرمایه به‌عنوان دماسنج اقتصادی کشور به افرادی که تازه قصد ورود به بازار سرمایه را دارند، می‌تواند این حس را در افراد به وجود بیاورد که در اقتصاد کشور مشارکت می‌کنند و موجب رشد و توسعه کشور می‌شوند و برخلاف بازارهای موازی دیگر است که فقط جابه‌جایی نقدینگی و دلالی بوده که بعضا در این میان بازی صفر و یک در جریان است که عایدی آن یا سود فراوان می‌شود یا ضرر سنگین که ممکن است فرد را به صورت یک‌باره از بازار خارج کند. پس باید دید مناسب را برای سرمایه‌گذاری به افراد مختلف داد تا بتوانند از فرصت‌های موجود به خوبی استفاده کنند و از طرفی راه مناسب را برای سرمایه‌گذاری خود انتخاب کنند و بتوانند تصمیم‌گیری درست همراه با منطق را برای ورود به بازار داشته باشند نه اینکه با هیجان همراه با استرس وارد بازار شوند.
آموزش حلقه گمشده بازار سرمایه
یکی از چالش‌هایی که در فرهنگ‌سازی در بازار سرمایه وجود دارد، عدم آموزش کافی فرد است. متاسفانه بسیاری از افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند، دانش کافی برای خرید و فروش سهام را ندارند و چه‌بسا ممکن است به دلیل شنیدن خبرهایی از گوشه و کنار یا کانال‌های تلگرامی اقدام به خرید سهم کنند و ممکن است ضرر بسیار سنگینی را متحمل شوند. باید سازوکاری تعیین شود که فرد قبل از ورود به بازار سرمایه ملزم به آموزش حداقل در سطح مقدماتی شود و در کنار یادگیری مفاهیم اولیه بازار سرمایه حداقل با ریسک‌های این بازار آشنا شود. این آموزش‌ها باید به صورت موثر باشد به‌گونه‌ای که باعث تفهیم مسائل مالی به فرد شده و کارکردهای بازار سرمایه را برای او روشن کند و از طرفی مهارت‌های لازم را برای انتخاب آگاهانه در فرد به وجود بیاورد.
دانشگاه‌ها به‌عنوان نقطه عطفی برای ورود
دانشگاه‌ها هم می‌توانند به عنوان یکی از مراکزی باشند که در حوزه آموزش بورس فعال باشند. اگر بتوان اینگونه متصور بود که یک دانشجو تازه وارد در ابتدای ورود به دانشگاه با مفهوم بورس آشنا شود و واحدی را به‌عنوان پیش‌نیاز در آن بگذراند، رفته‌رفته در فرد علاقه ایجاد شده و به ناگاه قدم در این راه می‌گذارد و اگر این روند ادامه پیدا کند، به‌تدریج به تعداد فعالان بازار سرمایه افزوده شده که این خود موجب گسترش تعداد سهامداران و از طرفی توسعه بازار سرمایه می‌شود. یکی از کارهایی که سازمان بورس در قالب فعالیت دانشجویی می‌تواند انجام دهد، واریز هزینه‌ای هر چند اندک به حساب دانشجویان در قالب وام‌های کمک آموزشی در این زمینه یا دادن تعدادی سهام به‌عنوان جایزه به دانشجو باشد تا فرد بتواند با این تعداد سهام روند حرکتی خود را به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در بورس آغاز کند و کم‌کم با افزودن دانش و اطلاعات خود بتواند در آینده، خود را یک سرمایه‌گذار در بورس بداند. اما تاکنون اتفاقات این‌چنینی روی نداده است که آن را هم می‌توان با گذشت زمان و ایجاد فرآیندی برای اجرایی کردن آن حل کرد.
اطلاع رسانی و تبلیغ، بستر فرهنگ سازی مناسب
تبلیغ و اطلاع رسانی درست یکی از مصادیق فرهنگ سازی در حوزه بازار سرمایه است که این به نوبه خود می‌تواند اثرات خوبی در گسترش و توسعه آن داشته باشد.شناخت پتانسیل‌های مناسب برای تبلیغ و ارائه راهکارهای درست می‌تواند کمک قابل توجهی برای پویایی بازار سرمایه داشته باشد. حال این سوال ایجاد می‌شود که آیا رسانه ملی می‌تواند نقش متولی را در این موضوع ایفا کند؟ می‌توان گفت که با توجه به ضریب نفوذ بالای رسانه در بین مردم پاسخ مثبت است اما به گونه ای که هیجان کاذب در بین مردم عادی ایجاد نکند و بازار سرمایه را صرفا به عنوان محلی برای کسب سود معرفی نکند بلکه هدف خود را بیشتر آموزش و یادگیری قرار دهد حال می‌تواند در قالب داستان‌های کوتاه و آموزنده باشد یا در قالب انیمیشن. اگر یک موضوع و یا مفهوم در قالب انیمیشن با جذابیت لازم بیان شود، هدف یادگیری محقق می‌شود چون قالب کلی این گونه آموزش‌ها تاکید بر ساده و روان بودن آن است و این سادگی و روانی می‌تواند به عنوان نقطه ورود برای مشارکت مخاطب باشد.
*مهدی افضلیان(مدیر آموزش و توسعه کارگزاری آگاه)
عضویت کانال اخبار بورس اوراق بهادار تهران (Tse Press) در تلگرام
