سایه روشن صنایع بورسی با ارز تک نرخی

به گزارش TSEpress  و به نقل هفته نامه بورس مردان اقتصادی دولت از ابتدای روی کار آمدن دولت یازدهم، اعلام کردند که دولت برای دستیابی به ثبات اقتصادی و جلوگیری از آسیب‌هایی که نوسانات نرخ ارز همانطور که در چند سال گذشته بر پیکر رنجور اقتصاد کشور وارد کرده، قصد دارند که نسبت به تک نرخی شدن قیمت ارز گام برداشته و شرایط را برای دستیابی به این مهم، هموار کنند. در سه سالی که از طرح این شعار می‌گذرد، مسئولان اقتصادی دولت و نیز بانک مرکزی در برخی از مواقع، مژده اجرای آن و در برخی مواقع دیگر خبر از به تعویق افتادن این طرح مهم و تاثیرگذار داده‌اند. در تازه ترین اظهار نظر در این خصوص، پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی نیز با اعلام آماده سازی بسترها برای تحقق این امر، هدف بانک مرکزی از اجرای این سیاست را ایجاد ثبات در بازار ارز دانست و عنوان کرد که با تمام این تفاسیر اما ثبات به معنای آن نیست که بانک مرکزی به دنبال ایجاد نرخی تصنعی و تثبیت شده برای ارز باشد. این بازار است که نرخ ارز را تعیین و بانک مرکزی نیز از تعدیل نرخ به گونه‌ای که به صادرات و تولید کمک کند و در عین حال به تقاضای سفته بازی دامن نزند حمایت می‌کند. وی همچنین معتقد است که تعدیل آرام نرخ بر مبنای اختلاف سطح کلی قیمت‌ها در داخل و خارج، ضامن ثبات بلند مدت بازار است، اما با این وجود نمی‌توان نرخ‌های بالایی را که در دوره‌های تنش ارزی ایجاد شده بود، معیاری برای تعدیل بدانیم.معاون اقتصادی بانک مرکزی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه می‌توان این اطمینان را داد که بانک مرکزی همه تمهیدات خود را برای تک‌نرخی شدن ارز انجام می‌دهد، تصریح کرده بود که این بانک، با حمایت از نرخ بازار و بدون تحمیل نرخ تصنعی با عوامل شوک‌آور بازار که برای اهداف تورمی‌و رشد اقتصادی زیان‌بار است، مبارزه خواهد کرد.در شرایط فعلی نیز با طرح دوباره خبر اجرای سیاست تک نرخی کردن قیمت ارز به این مسئله را بر سر زبان‌ها انداخت، بنابراین برای بررسی ابعاد اجرای این طرح و تاثیرات آن بر صنایع مختلف به سراغ کارشناسان و مدیران صنایع رفته و نظر آنها را در این خصوص جویا شدیم.       یکسان‌سازی با قیمت بالاتر؛ فاجعه‌ای برای تولید غلامحسین دوانی، عضو جامعه حسابداران رسمی‌ایران:  برای بررسی این مسئله باید نگریست که سیاست دولت بر مبنای تک نرخی کردن روی چه پایه و قیمتی است؛ اگر این سیاست بر مبنای وضع موجود شکل گیرد، گفتنی است که صنایع ما در عمل همین ارز را مصرف کرده و ارز مبادله‌ای بسیار اندکی به آنها تخصیص پیدا می‌کند، اما اگر دچار جهش قیمت شویم، تولید برای همیشه متوقف خواهد شد. تک نرخی کردن قیمت ارز برای شرکت‌هایی که صادراتی هستند، خوب است؛ اما باید مشاهده کرد که این شرکت‌ها آیا در شرایطی که مشکلات نقل و انتقال پول ما با دنیا حل و فصل نشده، قادر خواهند بود که این ارزها را وارد کشور کنند، یا خیر! با توجه به این نکته که دولت باراک اوباما وضعیت اضطراری با ایران را برای یک سال دیگر تمدید کرد و نیز با توجه به آثار و عواقب همه جانبه این اتفاق، چنانچه نرخ ارز در همین محدوده فعلی یکسان شود، قاعدتا نباید دچار نوسانات شدید شویم، اما اگر نرخ ارز دچار تغییر شود، یکسان سازی آن برای تولید فاجعه آور است. چراکه صرفا شرکت‌های صادرکننده کالاها و یا صادرکنندگان از نرخ ارز بالا منتفع می‌شوند، که آنها نیز نقش چندانی در تولید ناخالص داخلی کشور ندارند. دولت در این شرایط ناچار خواهد بود برای صادرات کالاها و مواد، تمهیداتی را فراهم کند که نیاز داخلی تامین شود، بنابراین مشخص نیست که صادرات هم در چه وسعتی امکان پذیر خواهد شد. با این اوصاف و با نگاه به شاکله اقتصادی کشور، بنده اعتقاد ندارم که دولت بتواند ارز را تک نرخی کند، چراکه دولت ناچار است برای جلوگیری از تنش‌های سیاسی و اقتصادی، تا زمانی که درشکه اقتصاد به قطار تبدیل نشود، بازار را کنترل کند.اگر قرار است که تک نرخی شدن ارز بر تولید و صنایع پتروشیمی‌و معدنی تاثیر مثبت بگذارد، باید سعی کنیم تولید را به هر طریقی که ممکن است، تقویت کنیم و تقویت تولید به منزله آن است که دست‌های غیر بازار، از بازار حذف شود.   تاثیر مثبت، در دراز مدت بیوک علی مرادلو، مشاور خودرویی وزیر صنعت: به هر حال اگر قیمت بالاتر قرار بگیرد و با توجه به اینکه برخی از صنایع از ارز رقابتی استفاده می‌کنند، تک نرخی شدن قیمت ارز، تاثیر افزایش قیمت می‌گذارد. اما در بلند مدت تاثیر تک نرخی شدن ارز بسیار مثبت است، چرا که یکسان شدن نرخ ارز، بازار را از این سردرگمی‌خارج کرده و بازار قادر خواهد بود که در یک مسیر صحیح گام بردارد. گفته می‌شود که برخی از صنایع وارداتی همانند خودروی‌ها با تک نرخی شدن ارز دچار مشکل می‌شوند. در جواب باید گفت که این عامل تاثیرات منفی را بر قیمت خودرو خواهد گذاشت، و به هر حال یک افزایش قیمت را شاهد خواهیم بود، حتی طبیعی است که قیمت هم در بحثی که شورای رقابت انجام می‌دهد، شاهد رشد قیمت برخی از خودروهای داخلی باشیم که قطعات وارداتی دارند. حتی در خودروهایی که قطعات به طور مستقیم برای آنها وارد نمی‌شود نیز این افزایش قیمت رخ خواهد داد، اما مواد اولیه آنها در قسمت قطعه سازی وارد می‌شود، باعث افزایش قیمت کوتاه مدت خواهد شد. اما ذکر این نکته ضروری است که در بلند مدت با توجه به یکسان سازی نرخ ارز و واقعی شدن این نرخ، آرامشی در صنعت خودرویی کشور ایجاد شده و در نتیجه در بلند مدت به طور کلی به نفع صنعت خواهد بود.   پیش از اجرای تک نرخی کردن  قانون خوراک پتروشیمی‌ها اجرا شود احمد مهدوی، دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی‌: ما برای شفافیت و داشتن یک اقتصاد پویا نیاز داریم که نرخ ارز شفاف و یکپارچه شده و تک نرخی انجام شود. در کلیات ماجرا کسی با این موضوع مخالف نیست، اما در پتروشیمی‌حرف ما این است که همه چیز در این صنعت به صورت زنجیره وار به هم متصل بوده و اگر قرار است که یکسان سازی انجام شود، باید پیش از آن قانون را در موضوع نرخ خوراک رعایت کنند. بحث ما در مورد نرخ خوراک مایع است؛ واحدهای خوراک مایع، واحدهایی قدیمی‌تر هستند و از نفتا استفاده می‌کنند و اگر قرار باشد ارز تک نرخی شود، این شرکت‌ها در حاشیه زیان قرار می‌گیرند. بحث بر سر این است که در کشورهای دیگر دنیا مانند عربستان به نفتا تخفیف می‌دهد، یعنی قیمت خوراک در تمام دنیا کمتر از سوخت است، اما در کشور ما برعکس است. قیمت سوخت کمتر از خوراک است. ما می‌گوییم که قانون را در این مورد اجرا کنند و اشکالی ندارد که نرخ ارز تک نرخی شود و این کار برای کل اقتصاد مفید است، چراکه شفاف سازی صورت گرفته و از یکسری مسائل رانتی نیز جلوگیری می‌شود. بنابراین در کل این مسئله را قبول داریم و صنعت پتروشیمی‌هم مشکلی با تک نرخی شدن ندارد، ولی از سوی دیگر باید قانون به شکلی اجرا شود که محصولات پتروشیمی‌ها نیز قابلیت رقابت در دنیا را داشته باشند. واحدهای موجود، بیشتر واحدهایی هستند که پلیمر تولید می‌کنند و صنایع داخلی ما نیز به آنها وابسته است و اگر ما شرایط افول و تعطیلی این واحدها را ایجاد کنیم، باید چندین میلیارد هزینه واردات انجام دهیم، برای اینکه صنایع پایین دستی همانند بسته بندی از بین نرود. بنابراین اصل موضوع تک نرخی شدن در اقتصاد کلان ما موضوع خوبی است، اما باید مشاهده کرد که آسیب‌هایی که احتمال دارد به بعضی صنایع وارد شود چیست. به همین دلیل می‌گوییم که قانون خوراک را در مورد پتروشیمی‌ها اجرا کنند و اگر این قانون اجرا شود، چون باقی مسائل ما مشکلی ندارد، روند خوبی طی خواهد شد. گفتنی است که نمی‌شود در یک کشور چند نرخ ارز وجود داشته باشد، اما بنده بر این باورم که دولت، آثار احتمالی این اقدام را بر صنایع بررسی کند، تا آسیب به آنها وارد نشود.   تاثیر منفی تک نرخی شدن ارز بر صنایع بهداشتی و شوینده بختیار علم بیگی، دبير انجمن توليد كنندگان لوازم آرايشي، بهداشتي و مواد شوينده : با تک نرخی شدن قیمت ارز، معادل همان میزان که به قیمت ریالی ارز افزوده خواهد شد، اثر قیمتی بر محصولات شوینده‌ها خواهد گذاشت. بنابراین وقتی قیمت تمام شده آنها بالا می‌رود، به همان نسبت قیمت مصرف کننده شوینده‌ها نیز بالا می‌رود. بنابراین با این اقدام اجبارا با یک موج گرانی در این محصولات روبرو خواهیم شد؛ گرانی از ارز شروع شده و حتی روند آن به گمرک هم سرایت خواهد کرد. گفتنی است که بار این افزایش قیمت هم بر دوش مصرف کننده خواهد افتاد و هرچقدر که قیمت نهایی افزایش یابد، مصرف کننده نیز باید آن را بپردازد. یکی دیگر از تاثیرات این اقدام و به دنبال آن افزایش قیمت‌های مصرف کننده، با کاهش فروش در این صنعت مواجه خواهیم شد؛ در حال حاضر هم به دلیل رکود، کاهش مصرف دامن گیر ما نیز است، اما این کار به صورت مجدد بر روند کاهشی مصرف، تاثیر خواهد گذاشت. گفتنی است که شوینده‌ها چون در اولویت مصرف قرار دارد و بحث نظافت و بهداشت نیز یکی از موضوعات مهم اجتماعی است، همواره از سوی دولت به وسیله یارانه و یا اعطای ارز با نرخ دولتی، حمایت شده است، بنابراین نیاز است که در صورت بروز چنین مسئله‌ای حمایت‌های دولتی کماکان ادامه داشته باشد. بنابراین می‌توان گفت که تک نرخی شدن این مسئله در دراز مدت نیز تاثیری بر این صنعت نخواهد گذاشت، چراکه شوینده‌ای‌ها در شرایط فعلی نیز به ثبات رسیده‌اند. با این وجود علاوه بر منفی بودن آثار تک نرخی شدن قیمت ارز بر صنایع بهداشتی و شوینده، هیچ تحلیلی از تاثیرات دراز مدت این سیاست بر میزان مصرف اجتماع نیز نمی‌توان ارائه داد.   افزایش بازدهی صادرات فولاد با تک نرخی شدن ارز احمد صادقی، مدیرعامل شرکت ذوب آهن اصفهان :اگر بخواهیم تاثیرات سیاست تک نرخی شدن قیمت ارز را در صنعت فولاد بررسی کنیم، باید بگویم که چون این صنعت به حد اشباع رسیده و در حال حاضر صادرات انجام می‌شود، طبیعتا وقتی که نرخ ارز یکسان شود، تاثیر مثبت در تعدیل و متناسب شدن نرخ ارز با نرخ های بین المللی را شاهد خواهیم بود. اگر این روند حفظ شود و تلاشی نشود که تورم داخلی کاهش یابد و همچنین ارز را ثابت نگاه داریم، سبب خواهد شد که رقابت برای واحدهای فولادی و صادرات این محصولات با مشکل مواجه شود. رونق کشور در این است که صادرات گسترش پیدا کند، زیرا کشوری که مستقل باشد و از تجارت بین المللی منفصل شود، با رفتن در شرایط رکود به صورت طولانی در آن باقی می‌ماند، ولی اگر کشور به تجارت بین المللی متصل شود، طبیعی است که رکود بین المللی بر روی آن اثر می‌گذارد که اثر آن نیز در مقابل رکود داخلی بسیار کم و ناچیز است. تک نرخی شدن ارز طبیعتا سبب خواهد شد که بتوانیم با بازارهای بین‌المللی پیوند زده شویم و ما امیدواریم که با این حرکت روند صادرات فولاد ما رونق پیدا کند و بتوانیم با این صادرات، بازار داخل را نیز تنظیم کنیم. به گونه ای که بازار داخل هم صدمه نبیند و از طرف دیگر واحدهای تولیدی فولاد نیز به دلیل کاهش نسبت به نرخ های بین‌المللی آسیب نبینند. به نظر من تک نرخی شدن قیمت ارز حرکت مثبتی برای صنعت فولاد و سایر صنایع کشور است، چراکه این کار باعث رونق صنعت در کشور خواهد شد. یعنی حتی صنایع دستی و دوزندگی نیز امکان صادراتشان بیشتر می‌شود. گفتنی است تا زمانی که نرخ مبادله ای که به برخی از صنایع داده می‌شود، به فولادی‌ها اختصاص یابد، طبیعی است که این شرکت‌ها منفعت زیادی می‌برند، ولی از طرف دیگر با این آسیب مواجه خواهند شد که دیگر قادر به صادرات نیستند ، در نتیجه رکود افزایش و تعمیق پیدا می‌کند. با توجه به اینکه اثرات مالی ناشی از تک نرخی برای فولاد حذف شده و دیگر به فولاد ارز مبادله ای نمی‌دهند، تک نرخی شدن ارز تا افزایش 15 درصدی در بازار داخل، سبب می‌شود که این واحدها از زیان عبور کنند. با آن شرایط، صادرات محصولات ما همواره با زیان روبرو بوده است؛ برای مثال ما فولاد را کیلویی 700 تومان صادر می‌کردیم، در حالی که نرخ تمام شده ما 1400 تومان بود، اما درحال حاضر ما به صادراتمان نزدیک تر می‌شویم و همچنین به دلیل افزایش قیمت بین المللی نرخ فولاد، باعث می‌شود که صادرات برای ما سود دهی بیشتری نیز داشته باشد و ذوب آهن از زیان خارج شود.