گامی به سوی پروژه های صرفه جویی انرژی

به گزارش TSEpress  و به نقل از شانا، آغاز دوره های آموزش اندازه گیری و صحه گذاری (M&V) در مرداد ماه ٩٤، گامی به سوی نتیجه محور شدن پروژه های صرفه جویی انرژی است.

• به گزارش شانا، شروع رسمی فعالیتهای کشور در زمینه بهینه‌سازی مصرف سوخت به سال ١٣٧٩ برمی‌گردد که بر اساس نیازی که به امنیت انرژی تحت شرایط تحریم و مقابله با مصرف رو به رشد بنزین وجود داشت، سازمانی تحت عنوان سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت به‌عنوان یک شرکت تابعه شرکت ملی نفت ایران تأسیس شد. اگرچه در آن زمان در ساختار سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت با توجه به الگوی وزارت انرژی آمریکا و سایر سازمانهای مشابه، دپارتمانهایی با عناوین بخشهای مصرف کننده انرژی مانند ساختمان (و لوازم خانگی)، حمل و نقل و صنعت طراحی شد ولی بیشتر فعالیتها و بودجه این سازمان صرف مقوله توسعه صنعت سی ان جی در کشور به عنوان جایگزینی برای بنزین بود. فعالیتی که کشورمان را از قعر جدول دارندگان خودروهای گازسوز به صدر آن آورد و در حال حاضر ایران با بیش از ٣,٥ میلیون خودرو گازسوز دارای بزرگترین ناوگان خودروهای گازسوز در جهان است و گفته می‌شود که اجرای پروژه سی ان جی تاکنون موجب حدود ٢٧ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی ناشی از جایگزینی سوخت مایع با گاز طبیعی بوده و مهم‌تر از این بهره‌مندی اقتصادی، امنیت انرژی است که این صنعت برای کشورمان به ارمغان آورده است. اما شروع به کار این سازمان که از بودجه مناسبی بهره‌مند بود و نیاز به رشد انفجاری فعالیتهای بهینه‌سازی مصرف انرژی این فرصت را نمی‌داد تا تمرکزی بر اندازه‌گیری نتایج اقدامهای به صورتی فن-محور وجود داشته باشد و همچنین به‌صورت تقریبی می‌توان درک کرد که اثرات اقدامهای انجام شده در بخشهای گوناگون چقدر بوده ولی به سبب عدم سرمایه‌گذاری بر اندازه‌گیری و صحه‌گذاری نتایج، هنوز کاری شایسته برای اندازه‌گیری محصول این تلاشها انجام نشده است. این موضوع گاه به صورت عمدی یا غیرعمدی چنان تبدیل به نقطه ضعف شده که حتی وجود نتایج اقدامهای انجام شده بر سر صرفه‌جویی انرژی و جایگزینی سوخت را زیر سؤال برده است. شروع به اجرای طرحهای بند ق تبصره ٢ قانون بودجه سال ١٣٩٣ نقطه آغازی بر حرکت جدی به سمت پروژه‌های مبتنی بر عملکرد (Energy Performance Contract) بود، حرکتی همایون که رشدش به دلیل یارانه‌ای بودن سوخت و نبود وجود صرفه اقتصادی سالها به تأخیر افتاده بود. باوجود آن که هنوز هم کشور از یارانه‌ای بودن نرخ انرژی رنج می‌برد ولی وزارت نفت با پذیرفتن پرداخت صرفه‌جویی‌ها و فراهم کردن فرصت اقتصادی برای صادرات، حرکتی رو به جلو را در پیش گرفت. یکی از ارکان ضروری این نوع قراردادها اندازه‌گیری و صحه‌گذاری صرفه‌جویی‌های محقق شده ناشی از اجرای طرحهاست. اقدامی که هنوز میان ذی‌نفعان گوناگون طرحها حتی در میان برخی از همکاران خودمان در برابر آن مقاومت دیده می‌شود. پرداختها بر اساس روشهای مبتکرانه‌ و مبتنی بر معتبرترین پروتکل موجود در این زمینه طراحی شده است. مجریان طرحها عادت کرده‌اند که کار پیمانکاری انجام دهند و مسئولیت چندانی برای نتایج حاصله نپذیرند. البته هرچه تجربه بیشتر و ریسکها شناخته شده‌تر شوند، بطبع کنترل، کاهش و مدیریت آنها سهل‌تر خواهد شد. این موضوع نیاز به تربیت مهندسان و متخصصان اندازه‌گیر و صحه‌گذار دارد. نیروهای متخصص آموزش‌دیده‌ای که برای طرحهای بند ق به وفور مورد نیاز خواهند بود. از سویی آیین‌نامه ماده ١٢ قانون رفع موانع تولید که جانشین دائمی بند ق در بودجه سنواتی شده و گستره‌ای وسیع‌تر را در زمینه صرفه‌جویی منابع پوشش می‌دهد، این موضوع را به اتفاقی جدید تبدیل کرده است. به این ترتیب که پیشنهاد دهنده طرح برای دریافت مصوبه باید از ابتدا طرح اندازه‌گیری و صحه‌گذاری خود را هم برای محاسبه صرفه‌جویی‌ها ارائه دهد و به بوته نقد بگذارد. حاسبوا قبل ان تحاسبوا خود را مورد محاسبه قرار دهید قبل از آن‌که مورد محاسبه قرار گیرید. کلامی شیرین و خردمندانه از پیامبرمان که الگوی کار قرار داده‌ایم. این موضوع بازار کار جدیدی را برای متخصصان فن برای طراحی روش اندازه‌گیری و صحه‌گذاری صرفه‌جویی‌های هر طرح فراهم می‌کند. در دوره‌های جدیدی که به زودی برای تربیت متخصص اندازه‌گیری و صحه‌گذاری (M&V) شروع خواهیم کرد، هدف گام برداشتن در راه تربیت نیروهای متخصص مورد نیاز است. دوره‌ای را طراحی کرده‌ایم که با استانداردهای کشور مبدا و سازمان ارزیابی کارایی و بر اساس پروتکل IPMVP خواهد بود بنابراین در شرایطی که تحریمهایی که به ظاهر هدف آن مردم نبودند ما را در موقعیتی قرار داد که از دریافت کمک آموزشی از سوی کشورهای غربی ترتیب دهنده این دوره‌ها محروم شدیم، بهره‌مندی از متخصصان دانش‌آموخته و مجرب در این زمینه فرصتی را برای برگزاری دوره ایرانی متخصص اندازه‌گیری و صحه‌گذاری دارای گواهی (ICMVP) به زبان فارسی فراهم کرد. امید آن داریم که شروع دوره‌ها که در مرداد ١٣٩٤ خواهد بود، فرصت و بازار اشتغالی را بویژه برای مهندسان دانش‌آموخته جوان رشد دهد و این فرصت را در کشور فراهم کند که مهندسان طراح و پیمانکاران ما مسئولیت طراحی و اجرای خود و نتایج حاصل از آنها را بپذیرند. به تدریج این دوره‌ها را با دوره‌های مرتبط از جمله تأمین مالی طرحهای کارایی انرژی پی خواهیم گرفت که در آن کارشناسان تامین مالی، بیمه و اندازه‌گیری و صحه‌گذاری باید با یکدیگر کار کنند و زبان هم را بهتر بفهمند تا ارکان ضروری این‌گونه طرحها به‌صورت متوازن رشد کند. آرزوی صمیمانه من گسترش هرچه سریع‌تر این آموزش‌هاست زیرا این مانند زبان جدیدی است که در فرهنگ کسب و کار ما و حتی مهندسان و متخصصان انرژی رخ خواهد داد و بر فرهنگ مهندسی کشور اثر چشمگیری بجا خواهد گذاشت و هرچه همزبانی بیشتری در این میان حاصل شود همدلی به بار خواهد آورد.