بررسی و تحلیل صنعت مس-بخش پایانی

بررسی و تحلیل صنعت مس-بخش پایانی

عوامل تاثیر گذار بر قیمت مس در سال های اخیر

از جمله مهمترین این پارامتر ها که قیمت مس را اخیرا دستخوش نوسان گردانده عبارتند از:

• وضعیت اقتصادی آمریکا طی آخرین گزارشات منتشر شده از بازار کار آمریکا ، آمار اشتغال این بازار مهم و بزرگ جهانی مثبت بود و اکنون زمینه برای افزایش نرخ های بهره بانک مرکزی آمریکا فراهم تر شده است. پیش بینی افزایش نرخ های بهره سبب رشد ارزش دلار شده و فشار بر قیمت فلزات اساسی را بیشتر خواهد کرد. تنها عاملی که می تواند از رشد ارزش دلار جلوگیری کند به تعویق افتادن برنامه افزایش نرخ های بهره در آمریکاست که آنهم بسیار بعید به نظر می رسد . هرچند که برخی موسسات و نهادهای تحلیل گر معتقدند شرایط برای افزایش نرخ های بهره در آینده نزدیک فراهم نیست. بویژه ضعف اقتصاد جهان می تواند لطمات بزرگی به اقتصاد آمریکا وارد کند. لازم به ذکر است که اقتصاد آمریکا در سه ماهه اول امسال وضعیت مناسبی نداشت اما در سه ماهه دوم رشدی قابل ملاحظه را تجربه کرد و در سه ماهه سوم نرخ رشد آن بسیار پایین تر از سه ماهه دوم بود.

• رشد اقتصادی چین

در گزارشات منتشره از وضعیت اقتصادی چین ، طی هفته ها و ماههای اخیر شاهد اخباری ناامید کننده از کاهش نرخ رشد اقتصادی این کشور بزرگ مصرف کننده فلزات اساسی بوده ایم . از جمله انتشار این خبر که فعالیت ها در بخش تولید کارخانه ای این کشور در ماه گذشته میلادی کاهش یافته و رشد فعالیت ها در بخش خدمات کند شده است. اگرچه دولت چین وعده داده اقدامات لازم را برای حفظ نرخ رشد اقتصاد در سطح 7 درصد انجام خواهد داد اما اگر شرایط اقتصاد به شکل کنونی باقی بماند تقاضا برای فلزات اساسی رشد قابل ملاحظه ای پیدا نخواهد کرد . اما در سویی دیگر شاهد اتفاقاتی در زمینه کاهش تولید مس در این کشور هستیم از جمله انتشار خبری که اعلام شد 10 کارخانه بزرگ تولیدکننده مس در چین اعلام کردند سال آینده تولید خود را 350 هزار تن کاهش خواهند داد و از دولت خواستند مس تولید شده آنها را برای افزودن بر ذخیره استراتژیک این کشور خریداری کند . همچنین نباید فراموش کرد که چین بزرگ ترین مصرف کننده فلزات اساسی است و انتظار می رود دولت این کشور در آینده نزدیک پروژه های زیرساختی جدید و بزرگ اجرا کند. دولت چین همزمان با اجرای سیاست های اصلاحی قصد دارد از رونق اقتصاد حمایت کند زیرا اهداف کلان اقتصاد با رشد کمتر از 7 درصد تحقق نخواهد یافت.دولت چین قصد دارد تولید ناخالص داخلی در سال 2020 را به دو برابر رقم مربوط به سال 2010 برساند و اگر قرار است نرخ رشد اقتصاد کاهش یابد، این هدف مهم تحقق نخواهد یافت و این امر تبعاتی خطرناک در پی دارد.

• افول تولید صنعتی اروپا و کاهش ارزش یورو

افول تولید صنعتی این روزها دامن گیر منطقه یورو گردیده است . کاهش تولید صنعتی از تقاضا برای مس می‌کاهد و این مساله با توجه به اقدام بانک مرکزی اروپا به کاهش ارزش یورو منجر شده است. آلمان شریک بزرگ تجاری کشورهای اروپایی است و ضعف شاخص های اقتصادی آن سبب کاهش نرخ رشد اقتصاد این قاره شده است . بدین ترتیب بر شدت نگرانی ها در باره تقاضا برای مس افزوده گردیده است. همچنین در تازه ترین گزارش از تراز تجاری آلمان در ماه آگوست، به کاهش صادرات و واردات این کشور که شریک تجاری بزرگ چین است اشاره شده است. چین و دیگر اقتصادهای نوظهور بزرگ ترین بازار صادرات آلمان هستند. این هفته همچنین اعلام شد سفارش به کارخانه ها و شاخص اعتماد سرمایه گذاران در آلمان مناسب نبوده است. در کنار این مساله بانک مرکزی اروپا در ماه های اخیر سیاست های انبساطی فراگیر برای کمک به رونق اقتصاد منطقه یورو اتخاذ کرده است با این حال شرایط در این منطقه چندان رضایت بخش نیست و روند بهبود شرایط کند و شکننده است. منطقه یورو پس از چین و آمریکا سومین مصرف کننده بزرگ مس است. اگر بر میزان حمایت های بانک مرکزی اروپا افزوده شود ارزش یورو در برابر دلار بیش از پیش کاهش خواهد یافت و این به معنای افزایش فشار بر قیمت فلزات اساسی است.

• بالانس عرضه و تقاضا مس

با توجه به بررسی های انجام شده و پیش بینی موسسات معتبر در زمینه مس با وجود محدودیت ها، روند عرضه مس افزایشی خواهد بود. با این حال این مقدار رشد عرضه مس، رشد تقاضا تا سال 2035 را جوابگو نخواهد بود و باز هم شکافی در عرضه و تقاضا تا سال 2035 پیش بینی می گردد. در حال حاضر با توجه به بهره برداری از معادن جدید شکاف عرضه و تقاضا متعادل تر شده است. در مورد بررسی رابطه عرضه و تقاضا و ذخایر مس در بخش های قبلی به طور مفصل بحث شده است.

• چشم انداز اقتصاد جهانی

چشم انداز اقتصاد جهانی اصلی ترین عامل بوجود آورنده تقاضای مس است. این تقاضا ناشی از افزایش استفاده محصولات سنتی و همچنین محصولات جدید ساخته شده از آلیاژهای مس است. عمده ترین دلیل افزایش تقاضای مس، ناشی از توسعه سریع اقتصاد کشورها است. به عبارت دیگر رشد اقتصادی کشور های بزرگ جهان نظیر چین، ایالات متحده و ... به دلیل افزایش ساخت و ساز و افزایش تولید محصولات فلزی می تواند یکی از عوامل تعیین کننده تقاضای مس و قیمت های آن باشد.

از دیگر عوامل تاثیرگذار در قیمت مس می توان به وضعیت کشور شیلی (کشور شیلی صاحب بیشترین میزان ذخایر مس دنیا بوده و دومین کشور تولید کننده مس می باشد)، به موجودی انبار بازار های اصلی معاملات مس، وضعیت منابع انرژی و سوخت، میزان ذخایر معدنی مس در حال حاضر و آینده و تحولات پیش رو در این خصوص اشاره کرد.

روند تغییرات قیمت مس طی سال های اخیر

پس از جهش قیمت در سال 2004، به علت افزایش تقاضا (بخصوص بواسطه رشد و شکوفایی اقتصاد چین) روند صعودی قیمت ادامه یافت تا اینکه در نیمه سال 2008 قیمت مس به رکود جدیدی دست یافت. اما بحران بازار اعتبارات و مسکن آمریکا که از نیمه دوم سال 2007 آغاز شده بود در نیمه دوم سال 2008 سراسر جهان را در برگرفت. این بحران از یک سو موجب برهم زدن بالانس عرضه و تقاضای این کالا به سمت مازاد عرضه و افزایش موجودی‌ها گردیده از سوی دیگر باعث فرار سرمایه ها از بازار کالا شد. بنابراین کاهش قیمت مس از نیمه سال 2008 تا اوایل سال 2009 ادامه یافت بطوریکه که قیمت از رکورد 8985 دلار بر تن در اوایل جولای 2008 به حدود 3000 دلار بر تن در اوایل سال 2009 رسید که در پی آن بسیاری از معادن و واحدهای ذوب تولید خود را کاهش دادند و بسیاری از پروژه‌ها را به تاخیر انداختند و یا لغو نمودند. هر چند پیش بینی‌های مبتنی بر بازبینی‌های دوره های رکود قبلی در ابتدای سال 2009، نشان از ادامه رکود اقتصاد جهانی و ادامه روند کاهشی قیمت فلزات صنعتی حداقل تا فصل چهارم آن سال بود ولی شواهد نشان داد این دوره به دلیل عملکرد کشور چین، بسته های محرک اقتصادی دولت ها و بهبود مقدماتی قیمت مس براساس زیرساخت های کوتاه مدت بازار با دوره های قبل متفاوت بوده و روند رشد قیمت مس از همان اوایل سال شروع شد. مشاهدات در سال 2009 نشان داد که این سال بهترین سال برای بازار کالا از سال 1973 بوده است بطوریکه نفت با حدود 80% افزایش (از مینیموم 42 دلار به ازای هر بشکه به ماکزیمم 78 دلار به ازای هر بشکه) بیشترین میزان رشد سالیانه قیمت خود را شاهد بوده و قیمت مس نیز با 140% افزایش از مینیموم 3050 دلار بر تن در روزهای آغازین سال به 7346 دلار بر تن در آخرین روز سال رسید. بر این اساس برخی تحلیلگران این روند قیمت مس در سال 2009 را بدون توجه به وضعیت عرضه و تقاضا، بیشتر به روند فلزات قیمتی تشبیه نمودند تا فلزات پایه. هرچند مسائل دیگری از جمله تصور بهبود اقتصادی در جهان، اقدام چین به خرید مس و افزایش تولیدات صنعتی این کشور، ورود سرمایه های جدید به این بازار، خرید تکنیکی براساس شاخص های بازار تغییرات ارزش دلار و نگرانی از عرضه مس نیز در این امر تاثیر داشته اند. در سال 2010 علی رغم پیش بینی های پرشک و تردید همانند سال قبل آن سال پرباری برای بازار کالا بود به طوری که متوسط قیمت مس (7539 دلار بر تن) حدود 46% نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافت. شروع روند صعودی قیمت مس در نیمه دوم سال 2010 منجر به افزایش حدود 50% قیمت و کسب چند رکورد پیاپی در اواخر سال 2010 و دوماه اول سال 2011 و درنهایت ثبت رکورد 10148 دلار بر تن در نیمه ماه فوریه 2011 گردید. اما پس از آن قیمت مجددا به زیر 10هزار دلار بر تن نزول کرد و این روند در سال های بعد ادامه پیدا کرد. نگرانی ها نسبت به کاهش تقاضا در چین، افزایش حجم ذخایر مس و بروز ناآرامی های سیاسی در خاورمیانه و شمال آفریقا و زلزله ژاپن عوامل اصلی کاهش قیمت مس از سال 2011 بشمار می روند. با توجه به روند بهبود اقتصاد جهانی، کسری عرضه در بازار و انتظار رشد مصرف مس در چین کاهش دائمی ذخایر جهانی انتظار می رود قیمت مس همچنان در سطوح بالا باقی بماند. هرچند با احداث پروژه های معدن کاری و راه‌اندازی خط تولید معادن جدید که منجر به افزایش تولید می شود متوسط قیمت مس در سال های پس از 2012 اندکی کاهش یافت .

قیمت جهانی مس طی سالهای 1995 تا 2015

پیش بینی روند آتی قیمت مس

بانک‌های و موسسات تراز اول دنیا پیش‌بینی‌های متفاوتی از وضعیت بازار فلزات رنگین در سال های آتی میلادی داشته اند . برخی تحت‌تأثیر پیش‌بینی بهبود اوضاع اقتصادی در سال بعد به رونق بازار فلزات خوش‌بین هستند و تقاضای بالای چین را در سال آتی در این رونق مؤثر می‌دانند اما برخی دیگر محتاطانه پیش‌بینی خود را ارائه می‌دهند و نگران بالانس موجودی انبارهای کالایی و عرضه بیش از تقاضا هستند. با این حال قیمت فلز مس هر روز دچار نوسانات زیادی شده بطوریکه پیش بینی قیمت آتی آن کاری بسیار مشکل است.

• بانک جهانی کالا

بانک جهانی کالا پیش بینی خود را براس سالهای 2016 و 2025 به ترتیب 5341 و 7000 دلار در هر تن تخمین زده است که به معنای رشد ملایم قیمت این فلز سرخ است.

• مرکز تحقیقات بانک مرکزی (Commodity Price Forecast Update)

براساس پیش بینی این مرکز نرخ مس در سال 2016 نرخ مس 6500 دلار بر تن و در سال 2019 نرخ مس 7600 دلار بر تن پیش بینی شده است.

• موسسه CUR

پیش بینی های موسسه CUR دلالت بر این دارد که تا 2017 تقاضای جهانی فلز مس با نرخ 4.3 درصد و عرضه جهانی فلز مس با نرخ 5.3 درصد رشد می باید. در واقع، پیش بینی های صورت گرفته دلالت بر وضعیت اضافه عرضه فلز مس و کاهش قیمت مس در سال های آتی دارد. • موسسه Brook Hunt بر طبق پیش بینی این موسسه چین و هند تا سال 2020، 50% از تقاضای مس دنیا را دارا خواهند داشت. تداوم افزایش مصرف جهانی مس و افزایش شکاف عرضه و تقاضای جهانی، منجر به رشد بیشتر قیمت مس در سال های آتی خواهد شد. • موسسه IMF این موسسه با توجه به پیش بینی های خود از وضعیت اقصاد جهانی در سال های آینده نظر چندان مساعدی برای افزایش قیمت فلزات اساسی نداشته و روند قیمت ها را نزولی ارزیابی نموده است .

جمع بندی

با بررسی شاخص‌های بازار و نوسانات قیمت مس در سال های اخیر می توان تاثیر افزایشی یا کاهشی هر یک از این شاخص ها را بر قیمت مس بدست آورد. همانطور که گفته شد با توجه به بررسی های انجام شده و پیش بینی موسسات معتبر در زمینه مس، به نظر می رسد قیمت مس در میان مدت در مقادیر کنونی نوسان اندکی خواهد داشت اما در بلند مدت صنعت مس با چالش تقاضای فزاینده‌ای که عرضه پاسخگوی آن در طولانی مدت نمی باشد، مواجه خواهد بود و از آنجا که صنایع معدنی از نوع بلندمدت بوده و نیاز به دوراندیشی برای سرمایه گذاری دارد، برای افزایش تولید و پوشش شکاف 11 میلیون تنی عرضه و تقاضا در 2035، نیاز به اکتشاف پروژه های بزرگ و جدید است که به نظردشوار خواهد بود. با این حال برندگان این چرخه کشورهای صاحب ذخیره و آینده نگری هستند که از تمام توان و منابع خود برای سرمایه گذاری پایدار با هدف به بهره برداری رساندن معادن خود در زمان رونق بازار استفاده نمایند.

روند ذخایر جهانی مس در سه بورسLME ، Comex و SHFE طی ماه های گذشته تقریبا از حالت نزولی خارج شده است. این عامل نشان‌دهنده تغییر از یک کسری جهانی اندک به یک عرضه مازاد متوسطی طی ماه‌های اخیر بوده است. ناظران صنعتی اعتقاد دارند این وضع می‌تواند یک تحول مقطعی و کوتاه مدت باشد و در بلندمدت بار دیگر بازار با کمبود مواجه خواهد شد. در سال 2014 فشار بالایی بر قیمت مس وارد شد زیرا بازار این فلز به سمت مازاد عرضه نسبت به تقاضا حرکت کرد و این وضعیت برای مدتی ادامه خواهد داشت زیرا با وجود رشد اقتصادی 7.5 درصدی چین در سال جاری و افزایش سطح تولید ناخالص داخلی ایالات متحده به میزان 2،5 درصد و خروج اتحادیه اروپا از رکود، نرخ رشد تقاضا برای مس آنقدر بالا نخواهد بود که بتواند تاثیر رشد عرضه را جبران کند. به همین دلیل در سال های پیش رو و به تبع افزایش قابل ملاحظه تقاضا برای مس از جانب چین، می توان انتظار داشت که سطوح نرمال قیمتی جدیدی در بازار این محصول رقم بخورد اما نباید امید دشت که در سال 2016 قیمت مس بتواند در سطوحی بالاتر از مقادیر کنونی تثبیت گردد.

در بلندمدت تا سال ۲۰۲۵ در مطلوب‌ترین حالت، میزان تولید مس از معادن به 28.3 میلیون تن در سال خواهد رسید، ولی رشد سالانه حدود ۵.۶ درصدی که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ در عرضه مس وجود داشته، کاهش یافته و به ۳.۵ درصد در سال می‌رسد. پیش‌بینی‌ها درباره تقاضا تا سال ۲۰۲۵ نیز نشان می‌دهد که تقاضای بالقوه حداقل ۲۸ میلیون تن در سال است که رشد تقاضا تا ۵ درصد در سال نیز خواهد بود. با توجه به این موضوع، احتمال شکاف عرضه و تقاضا تا سال ۲۰۲۵ بسیار محتمل است، زیرا در بخش عرضه در بهینه‌ترین حالت با لحاظ کشف ذخایر جدید، عرضه به این سطح خواهد رسید. در ارتباط با پیش‌بینی قیمت نیز پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که حداقل افزایش قیمت تا سال ۲۰۲۵ حدود ۲۰ درصد خواهد بود. برای بازه 6 ماهه آینده با توجه به اخبار منتشره از اقتصاد جهان و پیش بینی هایی که در باره تغییرات میزان عرضه و ارزش دلار مطرح است، نمی توان انتظار داشت قیمت فلزات اساسی رشدی قابل ملاحظه داشته باشد.