اخبار اقتصادی بورس

قلب بورس جوان میشود

کد: 27969 تاریخ انتشار :۵ دی ۱۳۹۶ ساعت ۰۸:۰۰

به گزارش TSEpress به نقل از هفته نامه بورس به روز رسانی سامانه معاملات پس از ۱۰ سال، یک برش از برنامه سه مرحله‌ای است که سازمان بورس در دست اقدام دارد. براساس اطلاع رسانی‌های صورت گرفته از سوی مدیران و البته رئیس سازمان، سامانه پر از دست‌انداز معاملات که به طور متوسط روزانه ۷۰ هزار خرید و فروش سهم بورسی و فرابورسی در بستر آن انجام می‌شود با کمک گرفتن از شرکت اتوس- یورونکست دوم دی رنگ و لعاب تازه‌ای به خود می‌گیرد. سعید فلاح‌‌پور، معاون اجرایی سازمان بورس در اظهار نظری کلی تنها به این جملات بسنده کرد: «در مذاکرات صورت‌گرفته شرکت اتوس- یورونکست متعهد شد آخرین نسخه موجود این نرم‌‌افزار را ارائه دهد. وجود برخی‌ نقاط ضعف و نواقص نرم‌افزاری، سرعت پایین سامانه و عدم پشتیبانی شرکت تامین‌کننده، موجب شده بود طرح به‌روزرسانی سامانه معاملات به عنوان برنامه‌ ضروری کوتاه مدت در دستور کار قرار گیرد که گشایش‌های ایجادشده پس از برجام در فضای بین‌المللی موجب شد روند مذاکرات با شرکت‌های ارائه کننده سامانه‌های معاملات بهبود یابد.» با به‌روز رسانی نرم افزار معاملاتی که در این برحه از زمان مسکنی برای رفع مشکلات موجود عنوان می‌شود، به طور شفاف مشخص نیست کدامین نواقص درهم تنیده سامانه برطرف خواهد شد. در این باره سوالاتی از جمله: قرار است چه تغییرات عمده‌ای صورت گیرد با چه هزینه‌ای؟ فعالان از این پس شاهد حل کدام مشکلات خواهند بود؟ نقش شرکت‌های داخلی در سروسامان بخشیدن به سامانه با توجه به فراخوان سازمان چیست؟ برای ارتقای سیستم شرکت‌های خارجی هم دعوت به همکاری خواهند شد؟ مطرح است که آرش بابایی مدیر فناوری اطلاعات سازمان بورس علی رغم قول مساعد در خصوص پاسخگویی به چندو چون سامانه ازگفت‌وگو با هفته نامه بورس شانه خالی کرد. پنهان کاری چاشنی تهیه سامانه در میان حال و هوای به‌روز رسانی سامانه، مطالبلات فعالان بازار جایگاه ویژه‌ای دارد. مرتضی خزانه‌داری مشاور فناوری اطلاعات شرکت کارگزاری بانک کشاورزی که از نزدیک در جریان امور سامانه قرارداشته،اقدام مدیریت فناوری بورس تهران در به روز رسانی سامانه را گامی روبه جلو دانسته و گفت: عمر مفید سامانه کنونی معاملات به پایان رسیده و دیگر پاسخگوی نیازهای فزاینده بازار سرمایه کشور نیست. وی که روزگاری مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران بود، سازوکار این شرکت درتهیه سامانه جدید را مورد انتقاد قرارداده و اظهارداشت: فعالیت‌های شرکت مدیریت فناوری بورس برای چگونگی تهیه سامانه جدید در‌هاله‌ای از ابهام و محرمانگی بی‌دلیل پیچیده شده است. روندی که آن شرکت برای تهیه سامانه جدید در پیش گرفته دارای اشکالات جدی است. به کار نگرفتن مشاور یکی از ایرادات وارده است. بی‌شک سازمان بورس باید از توانمندی، دانش و تجربه شرکت‌های مشاور بین‌المللی برای تعیین برنامه‌های خود بهره گیرد. «تحول انگاره‌ها» در حوزه فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان جدی است و بی‌اعتنایی به این انگاره‌ها، پروژه‌های زیرساختی را با اشکال‌های اساسی روبه‌رو خواهد کرد. مشخص نبودن تکلیف سامانه سپرده‌گذاری را دومین نقص میتوان برشمرد چراکه ارتباط متقابل سامانه‌های معاملات با سامانه سپرده‌گذاری یک الزام جدی است. وی در برشماری سومین کاستی، به مشخص نبودن تکلیف سامانه معاملات در بورس کالا اشاره کرده و گفت: بورس کالا به شدت دچار روزمرگی است و سازمان بورس باید به گونه‌ای اساسی به تعیین مسیر و ره‌ نگاشت برای آن بپردازد. توجه نکردن به نیازهای عملیاتی و مبتنی بر فناوری شرکت‌های کارگزاری چهارمین ایرادی بود که خزانه داری مورد توجه قرارداده و در مورد پنجم اظهار داشت: شنیده‌های جسته گریخته حاکی از آن است که شرکت مدیریت فناوری بورس در تلاش است تا سامانه معاملات را از شرکت سوئدی cinober تهیه کند. اگر این شنیده‌ها درست باشد، باید به این نکته توجه کرد که آیا فناوری‌های مورد استفاده در سامانه‌های نرم افزاری آن شرکت به اندازه کافی به روز هستند؟ آیا توانایی ارائه APIهای زیرساخت برای شرکت‌های فین تک را دارند؟ اطلاعات و داده‌های موجود نشان می‌دهد که آن سامانه قدیمی است و نمی تواند به خوبی در زمینه‌های جدید نقش آفرینی کند. مگر آن که برنامه نویسان سازمان بورس دارای اطلاعات جدیدتری باشند که در این صورت بهتر است آن‌ها را برای نقد کارشناسان منتشر کنند. مشخص نبودن برنامه‌ راهبردی فناوری اطلاعات در سازمان بورس و طی نکردن مسیر درست، شفاف و مرسوم برای شناسایی بهترین راه‌ حل‌ها در سطح جهان (تهیه RFP، نقد کارشناسانه RFP، فراخوان بین المللی و...) از دیگر مواردی بود که خزانه داری به آن‌ها اشاره داشت. مشاور فناوری اطلاعات شرکت کارگزاری بانک کشاورزی برای بهبود هرچه بیشتر عملکرد سامانه به ارائه راهکارهای پرداخته وگفت:چند سال پیش برنامه جامعی در این زمینه تدوین و ارائه شد که متاسفانه مورد بی‌اعتنایی قرارگرفت. برای هرچه بهتر شدن عملکرد سامانه انتخاب یک مشاور بین‌المللی برای آشناشدن با روندهای جهانی در این زمینه از الزامات است. بی‌تردید اگر این کار صورت نگیرد و مطابق روال گذشته اعتقاد بر این باشد که ما خودمان همه چیز را می‌دانیم، تعیین مسیر و چگونگی دستیابی به هدف‌ها اگر با شکست روبه رو نشود، به دستاوردهای ناچیزی منجر خواهد شد. جای خالی نظرسنجی وی با اشاره به اتخاذ تصمیم‌های کلیدی برای اصلاح رویه‌های بورسی مثلاً افزایش ۵ درصدی قیمت‌های بعدی را که موجب رانت نوبت گیری روزانه می‌شود، گام سوم را تعیین تکلیف سامانه مورد نیاز سپرده‌گذاری و تسویه وجوه عنوان کرده و افزود: نخستین مرحله در این باره باید تهیه مشخصات عملکردی آن سامانه باشد که متاسفانه تاکنون انجام نشده و صرفا به ساخت نرم افزارهایی جنبی بسنده کرده‌اند. خزانه داری نظرسنجی از شرکت‌های کارگزاری و تبیین نیازهای آن‌ها را از واجبات هرچه بهتر شدن عملکرد سامانه برشمرده و گفت: باید از شرکت‌های کارگزاری نظرسنجی انجام شود و این نظرسنجی‌ها پس از تدوین، برای نقد کارشناسان در دسترس قرار گیرد. کارشناس بازار سرمایه ارائه کمک‌های مالی و فنی به شرکت‌های فعال ایرانی که سازنده نرم‌افزارهای جانبی شرکت‌های کارگزاری هستند (از محل مبالغ هنگفت ذخیره توسعه بورس)، تهیه RPF جامع برای حل معضلات کنونی به گونه‌ای که بتواند توسعه بورس را برای دست کم ۵ سال آینده پوشش دهد و همچنین خرید یک سامانه جامع را از دیگر راه‌های ارتقای کارایی سامانه معاملات عنوان کرد. خزانه داری در بخش دیگری از صحبت‌های خود موضوع فراخوان شرکت‌های داخلی حوزه فناوری برای توسعه سامانه را مدنظر قرارداده و اظهارداشت: دو فراخوانی که این شرکت برای شناسایی پیمانکاران داخلی منتشرکرده با هدف مشخص شدن توانمندی‌های داخلی از منظر دانش همزمان بورس و فناوری اطلاعات و نیز امکان پذیری ساخت این سامانه در ایران انجام شده است. باید توجه داشت که همیشه شرکت‌ها و اشخاصی بدون داشتن اطلاعات و دانش بورسی، مدعی ساخت چنین سامانه‌هایی هستند. لازم است با بررسی دقیق تر توانایی این گونه از شرکت‌ها، به برآوردی واقع بینانه و مبتنی برمستندهای قابل دفاع دست یافت. سامانه‌ای با وصله پینه در این میان همچنان این سوال به قوت خود باقی است که نقش شرکت‌های داخلی دعوت شده در این میان چیست؟ شاهین چراغی از صاحب نظران و فعالان بازار سرمایه در خصوص فراخواندن شرکت‌های فعال IT از سوی سازمان بورس برای توسعه سامانه معاملات گفت: این اقدام را باید حرکتی مثبت در جهت گسترش زیر ساخت IT بازار سرمایه دانست. اگر چه در سال ۸۶ تجربه نوشتن پلت‌فرم پست ترید برای همه ما تجربه‌ای سنگین بوده و تاکنون نیز بصورت کامل اجرا نشده و پس از گذشت بیش از ۱۱ سال در حسرت راه اندازی و به ثمر رسیدن آن هستیم، اما بستر و دانش IT بازار سرمایه در چند سال گذشته تحول اساسی داشته و امروز در نقطه خوبی از جهت دانش و نیروی انسانی در طراحی و اجراقرار گرفته‌ایم. وی با تاکید بر اینکه سیستم معاملات بازار با مشکلاتی روبه رو است، افزود:صنعت IT کشور درسه سال گذشته جهش قابل توجهی داشته که علت آن را می‌توان آمدن استارت آپ‌ها و تغییر بیزینس مدل‌ها در حوزه فین‌تک‌ها عنوان کرد. چراغی اظهارداشت: امروز با قاطعیت اعلام می‌کنم دانش نوشتن برنامه‌های مورد نیاز در کشور وجود دارد که نمونه آن شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین است، لذا با توجه به دانش جوانان ایرانی به شرط آنکه پیمانکار درست انتخاب شده و از دانش مشاور خارجی استفاده کند و برای آن زمان و هزینه تعریف شود قطعا امکان نوشتن برنامه وجود دارد، اما مشکل این است؛ چرا باید به پروژه پست ترید ۱۰ سال فرصت اجرا و غیره داد، حال می‌توانیم در انتخاب پیمانکار و تیم طراحی با چشم باز حرکت کنیم. این فعال بازار سرمایه سیستم‌های نرم افزاری موجود معاملات را جوابگو ندانسته و گفت: به طور مثال وقوع معضلاتی در روز دوم عرضه «های‌وب» از نقص سیستم موجود رخ داد چرا که کنترل‌های لازم روی ارسال سفارشات به هسته معاملات توسط شرکت‌های Provider صورت نپذیرفته بود. وی سپردن پروژه طراحی سامانه معاملات به کشورهای دیگر با توجه به توان نیروهای داخلی را نفی کرد. صاحب نظر بازار سرمایه در پاسخ به اینکه برای به‌روز‌رسانی سامانه چه نکاتی باید مدنظر قرارگیرد، اظهارداشت: بخشی از پلت فرم‌های طراحی شده در دنیا مخصوص همان بازار است. دارای معاملات فیوچر و آپشن‌های هستند که برای بورس ایران کارایی ندارد. برای همین، ما معماری‌ نرم افزاری‌های خریدار شده را آنقدر دستکاری می‌کنیم (مثل همین نرم افزار موجود) که به پلت فرم دیگر با مشکلات اساسی تبدیل می‌شود. به‌طور مثال اتاق پایاپای. از آنجا که اتاق پایا پای نقطه اتصال ما با دنیاست اهمیت خاصی دارد. لذا باید حتما توجه شود که سیستم معاملات همخوانی لازم با پلت فرم‌های دنیا را داشته باشد. وقتی سهامدار تصمیم می‌گیرد سهمی در کشوری یا بازار خارجی خرید و فروش کند اتاق‌های پایاپای باید به هم وصل شوند تا انتقال مبلغ صورت گیرد. وی با تاکید بر اینکه همه اینها باید در نظام یکپارچه دیده شود،گفت: امروز کارگزاران، سبدگردانان و شرکت‌های سرمایه‌گذاری و مشاوران سرمایه‌گذاری وب سرویس‌های خود را می‌خواهند که در حال حاضر به نیاز آنان پاسخ داده نمی‌شود.