اخبار اقتصادی بورس

چک ۲۰هزارمیلیاردی دولت از جیب ملت

کد: 28058 تاریخ انتشار :۱۲ دی ۱۳۹۶ ساعت ۰۴:۵۷

حسن روحانی لایحه پر سر و صدای بودجه سال آینده را تقدیم مجلس کرد؛ رئیس جمهور معتقد بود که این بودجه با روشی متفاوت از سال‌های گذشته تدوین شده است. وی در هنگام تقدیم لایحه عنوان کرد که «لایحه بودجه ۹۷به طور کامل متفاوت از بودجه سال‌های گذشته است. در واقع در این لایحه به خوبی روشن شده که بودجه تنها یک لیست درآمدی و هزینه‌ای نیست، بلکه بودجه سالانه، برشی از برنامه چهارساله دولت است.» وی در تشریح سبک جدیدی که در تدوین بودجه آغاز شده، گفت: تا سال‌های گذشته مبنای بودجه ریزی کشور براساس هزینه سال گذشته دستگاه‌ها بود. البته این روش غیر شفاف باعث رقابتی ناسالم میان دستگاه‌ها به منظور دریافت بودجه بیشتر شده بود. بنابراین روش برای سال آینده تغییر یافت. به گزارش TSEpress به نقل از هفته نامه بورس روحانی مبنای تخصیص بودجه به دستگاه برای سال آینده را عملکرد سه ماهه آنان دانست و با اشاره به اینکه بودجه سال ۹۷ بر مبنای شفافیت قرار دارد، افزود: در تبصره ۱۴ یا ۱۸ و ۱۹ این لایحه به خوبی قابل مشاهده است که یک تحول بزرگ در بودجه امسال رخ داده است. اما با وجود دفاع همه جانبه رئیس دولت از این لایحه، انتقادات قابل تاملی پس از انتشار آمار و ارقام مندرج در آن مطرح شد. عمده انتقاداتی که به این لایحه وارد شده بود، حول محور طرح‌های جدید دولت در راستای حذف یارانه‌ها، افزایش قیمت بنزین و اخذ عوارض مختلف، مالیات و غیره بود.مطرح کنندگان این مسایل معتقد ند موارد مذکوراز جمله مسائل ملموسی است که آحاد جامعه با آن سر و کار دارند و نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت. با این حال نکات مهمتری در این لایحه نسبت به نقطه نظراتی که در مدت اخیر مطرح شده بود، وجود دارد. چرا که باید بیش ازآنکه به مسائل مذکورنگاه شود، تاثیراین لایحه برشاخص‌های ا قتصاد کلان و برکلیت اقتصاد کشور مورد بررسی و تحلیل کارشناسان قرار گیرد. تعویق افزایش تورم شاهین چراغی، رئیس هیأت مدیره کارگزاری مهرآفرین با رویکردی منتقدانه نسبت به بودجه سال ۹۷ گفت: دولت برای سال آینده افزایش درآمدی ندارد، به همین دلیل هم تنها اتکای درآمدی خود را بر نفت و افزایش مالیات گذاشته است. وی معتقد است که با وجود رکود اقتصادی حاکم در کشور،دولت قادر نیست که پیش بینی‌های خود را از درآمدهای مالیاتی محقق سازد. چراغی افزود: دولت ۲۰ درصد قیمت ارز را پایین‌تر از قیمتی که در بازار معامله می‌شود، در نظر گرفته؛ یعنی دلار ۴۲۰۰ تومانی را ۳۵۰۰ تومان در بودجه آورده است. علاوه بر آن تقریبا نفت را با یک قیمت ۵۵ دلاری در بودجه در نظر گرفته که نشان می‌دهد دولت به دنبال تثبیت قیمت ارز بوده ودر نظر دارد اتکای خود را به درآمدهای نفتی کاهش دهد. رئیس هیأت مدیره کارگزاری مهرآفرین با اشاره به اینکه دولت در سال‌های اخیر سعی داشته که درآمد‌هایش را از سایر منابع بالا ببرد، بر این باور است که همین موارد سبب ساز تاثیراتی در بازار سرمایه شده است.براین اساس مهم‌ترین نمود آن نیز انتشار اوراق بود که دولت سعی داشت به جای رفتن به سمت بانک مرکزی، نیازهای خود را در بازار سرمایه تأمین کند. وی با اشاره به اینکه میل دولت به سمت بازارسرمایه در سال‌های اخیر، تاثیراتی را نیز بر شبکه بانکی گذاشته تاکید کرد: دولت با اشتباهات خود در زمینه نرخ گذاری اوراق، وضعیت نرخ بهره در کشور را نیز ملتهب ساخت. همچنین دولت با وجود حرکت اشتباه خود در تعیین میزان نرخ بهره، دیگر نمی‌تواند با فشار بر بانک‌ها نرخ بهره را کاهش دهد. رئیس هیأت مدیره کارگزاری مهرآفرین با اشاره به اینکه هزینه‌های جاری دولت بسیار بالاست، تصریح کرد‌: با این حال منابعی برای بودجه عمرانی باقی نمی‌ماند. همین مسئله نیز در بازار سرمایه تاثیر خواهد گذاشت وافزایش تورم بسیار سنگین را به تعویق می‌اندازد.البته این شرایط مانند فنری است که فقط برای مدت محدودی می‌توان آن را منسجم کرد و اگر روزی رها شود آثار زیانباری به همراه دارد. حجم اندک انتشار اوراق با درآمد ثابت اما داریوش روزبهانه، استاد دانشگاه و رئیس هیأت مدیره کارگزاری بانک خاورمیانه با رویکردی بینابینی نسبت به بودجه ۹۷، نقاط ضعف و قوت آن را همراه با هم دانست و گفت: دولت ظرف دو سال اخیر تلاش داشته که اقلام مربوط به مالیات را به عنوان درآمد اصلی دولت در بودجه منعکس کند. وی با اشاره به اینکه یکی از گرایش‌های اصلی بودجه مسئله مالیات است، افزود: سال گذشته حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی پیش بینی شده بود که برای اولین بار این منابع از درآمدهای نفت در بودجه پیشی گرفته بود. در بودجه سال آینده نیز این رقم با افزایشی نسبی، ۱۲۰ هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه آورده شد. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رقم کل بودجه در حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان است، می‌گوید: گرایش اصلی دولت به سمت منابع غیرنفتی سوق پیدا کرده و این مسئله، جنبه مثبت بودجه سال آینده است. در عین حال می‌توان افت هزینه‌های عمرانی را جنبه منفی بودجه دانست. روزبهانه تصریح کرد: اگر بخواهیم محورهای اصلی را در نظر بگیریم، تلاش برای کاهش یارانه‌های پرداختی یکی دیگر از جنبه‌های مثبت بودجه ۹۷ است. اما در عین حال می‌توان عنصر نگران کننده را دور شدن ازدرآمد‌های نفتی و نزدیک شدن به منابع مالیاتی دانست. چرا که تحقق این بخش درآمد‌ی (مالیات) با ابهام مواجه بوده و همواره درصد پایینی از آن محقق می‌شود. بنابراین می‌توان گفت:سیستم شناسایی منابع درآمدهای مالیاتی دولت، از شفافیت مناسبی برخوردار نیست و این نگرانی وجود دارد که انحراف از برنامه به وجود آید.البته یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های کار‌شناسان هم این است که اگر بودجه به این سمت و سو برود، دولت ناچار به تأمین کسری بودجه خواهد بود. این استاد دانشگاه بر این باور است که در نظر گرفتن نرخ دلار ۳۵۰۰ تومانی یا درآمد نفت ۵۵ دلاری، غیرمعقول و محافظه کارانه محاسبه شده و همین عامل سبب خواهد شد که دولت برای دلار ممتم بودجه بدهد. روزبهانه با تاکید بر اینکه بودجه سالانه باید به فعالین اقتصادی، دید یک ساله را ارائه دهد، بودجه سال ۹۷ را از این ویژگی تهی دانست و اظهار داشت: یکی از مواردی که بر بودجه سایه افکنده، عوامل برون زا در اقتصاد و سیاست کشور است؛ همچنین یکی از مهم‌ترین مواردی که در شرایط کنونی به کسری بودجه دامن می‌زند، مسئله برجام است. یعنی تا متغیرهای سیاسی در ارتباط با دنیای خارج، تبادلات خارجی و سرمایه گذاری خارجی حل نشوند، وضع بر همین منوال باقی خواهد ماند. رئیس هیأت مدیره کارگزاری بانک خاورمیانه یکی دیگراز نقاط ضعف بودجه سال ۹۷ را میزان انتشار اوراق با درآمد ثابت دانسته و با اشاره به پایین بودن حجم آن افزود: دولت با این مسئله بازی می‌کند، چرا که دولت باید یک بار برای همیشه مسئله بدهی‌های خود را حل کند. این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه لایحه بودجه سال آینده هیچ ارتباطی با چشم انداز ۱۴۰۴ ندارد، عنوان کرد: به باور بنده، تنها تفاوتی که در لایحه بودجه دولت روحانی با دولت احمدی‌نژاد وجود دارد، این است که به موقع به مجلس ارایه می‌شود، اما دیگر نمی‌توان خصوصیت متفاوتی را از آن برداشت کرد. بی تاثیری انتشار اوراق بدهی در بازار سهام همچنین علیرضا سیری، مدیرعامل تأمین سرمایه سپهر با مثبت ارزیابی کردن بودجه سال ۹۷ اظهار داشت: کل اوراق بدهی که دولت می‌توانست در سال ۹۶ منتشر کند، ۳۴ هزار میلیارد تومان بود. این عدد در سال ۹۷ به میزان ۳۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. علاوه بر آن وزارت نفت نیز می‌تواند جدای از دولت اوراق ارز و ریالی خود را منتشر کند که در مجموع دولت و دستگاه‌های دولتی قادر هستند که تا ۸۴ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کنند. در حالی که این رقم در سال گذشته نزدیک ۷۹ هزار میلیارد تومان بود. سیری با اشاره به اینکه دولت در شش ماهه اول سال جاری نزدیک به ۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرده است، پیش بینی می‌کند که تا پایان سال، این رقم نزدیک ۴۰ هزار میلیارد تومان شود. یعنی ۱۵ هزار میلیارد تومان دیگر تا پایان سال منتشر کنند. اگر این اتفاق رخ دهد، می‌توان گفت که تنها ۵۰ یا ۶۰ درصد از پیش بینی بودجه سال ۹۶ محقق شده و با این شرایط احتمال دارد که برای سال آینده دو برابر میزان سال جاری، این اوراق منتشر شوند. مدیرعامل تأمین سرمایه سپهر در مجموع رویکرد دولت در انتشار اوراق بدهی را مثبت ارزیابی کرد وگفت: دولت می‌تواند با اتکا به این روش، بدهی‌های خود را به روز کند.البته این اتفاق برای کلیت اقتصاد کشور خوب است و با این حال تاثیری هم در بازار سهام ندارد، چراکه متقاضیان این دو با یکدیگر متفاوت است. وی با اشاره به اینکه بودجه در خصوص انتشار اوراق مطابق با برنامه ششم توسعه عمل کرده، نکته حائز اهمیت در بودجه سال ۹۷ را استفاده از دارایی‌های صندوق توسعه ملی دانست و افزود: منابع حاصل از صندوق توسعه ملی در سال گذشته ۶۶۰ میلیارد تومان (۶ هزارو ۶۰۰ میلیارد ریال) بود که امسال به ۲۱ هزار میلیارد تومان (۲۱۰ هزارو ۲۰۰ میلیارد ریال ) رسید بر این اساس دولت می‌تواند از صندوق توسعه ملی برداشت کند. سیری در خصوص محل مصرف منابع صندوق توسعه ملی می‌گوید: روایتی که مطرح می‌شود این است که دولت قصد دارد با این ۲۱ هزار میلیارد تومان به سیستم بانکی کمک کند و بدهی خود را به بانک‌ها از این محل پرداخت کند. البته باید پذیرفت دولت چاره‌ای ندارد جز اینکه به نظام بانکی سر و سامان دهد؛ همچنین به باور بنده سامان دادن به سیستم بانکی از خیلی جهات با اهمیت‌تر از شاخص بورس است، چرا که تا نظام بانکی را سامان ندهد، اقتصاد راه نمی‌افتد. «برپایه این گزارش، یکی ازبرجسته ترین مصارف در آمد‌های صندوق توسعه ملی، برای ساماندهی توسعه اقتصادی و تکمیل پروژه‌های عمرانی است. اینکه در یک برهه زمانی دولت،۲۱ هزار میلیارد تومان درخواست مجوز برداشت از منابع این صندوق را فقط برای پرداخت بدهکاری به سیستم بانکی مد نظر قرار دهد،نکته‌ای بسیار قابل تامل به شمار می‌آید. البته جای دارد تحلیلگران به آسیب شناسی این موضوع به‌صورت جدی بپردازند.» مدیرعامل تأمین سرمایه سپهر در خصوص یکی دیگر از نکات حائز اهمیت لایحه بودجه ۹۷ اظهار داشت: سال گذشته شرکت نفت می‌توانست ۳ میلیارد یورو اوراق ارزی منتشر کند که‌‌ این رقم امسال هیچ تغییری نکرده، اما ارزی ریالی شده است.بر این اساس وزارت نفت می‌تواند با شاخص ارزی اوراق منتشر کند، یعنی ریالی دریافت کند ولی شاخص برابری و مبنایش شاخص ارزی شود.