حمایت تولید از قیمت؛کارنامه نفت در ۲۰۱۷

نفت در حالی به استقبال سال نوی میلادی می رود که موفق شده رشد های بالای ۱۲ و ۱۷ درصد را در سال ۲۰۱۷ تجربه کند. نفت برنت نسبت به ابتدای امسال ۱۷ درصد و نفت وست تگزاس امریکا یا WTI بیش از ۱۷ درصد در پایان سال افزایش قیمت داشته اند. قیمت در آخرین روز معاملاتی ۲۰۱۷ بهای نفت خام امریکا روز جمعه در آخرین جلسه ی معاملاتی سال ۲۰۱۷ از ۶۰ دلار عبور کرد و به ۶۰ دلار و ۱۲ سنت در هر بشکه رسید که بالاترین قیمت نفت وست تگزاس از ژولای ۲۰۱۵ است. رسیدن به رکورد دو سال و نیمه ی قیمت در شرایطی رقم خورد که در اواخر ماه ژوئن تا ۴۲ دلار و ۷۴ سنت نزول کرده بود. نفت خام سال ۲۰۱۷ را با مازاد شدید عرضه و رشد ذخایر جهانی آغاز کرد و در یک روند نزولی از ۵۳ دلار و ۷۲ سنت در ماه ژانویه به ۴۸ دلار در پایان سه ماهه اول و سپس به ۴۲ دلار در پایان سه ماهه دوم سقوط کرد. نفت برنت نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد، بررسی روند معاملات نفت شمال نشان می دهد که این محصول نیز با بازاری دوپاره در سال ۲۰۱۷ روبرو بوده است. قیمت برنت ژانویه را با ۵۵ دلار و ۴۷ سنت آغاز کرد و با فشار افزایش تولید نفت در امریکا و تشدید مازاد عرضه رفته رفته در یک مدار نزوولی تا ۴۴ دلار و ۸۲ سنت سقوط کرد و پس از آن با افزایش تسلط اوپک بر بازار وارد کانال صعودی گردید و در نهایت روز جمعه آخرین قیمت پایانی خود را در سال ۲۰۱۷ روی ۶۶ دلار و ۶۳ سنت بر تابلوی معاملات بازار لندن ثبت نمود. روند تغییرات ذخایر نفت در طول ۲۰۱۷ اثرات برنامه جامع اوپک که با جلب نظر تولیدکنندگان بزرگ خارج از این سازمان، بجز ایالات متحده منجر به توافق فریز تولید در پایان سال ۲۰۱۶ میلادی شده بود، آرام آرام از نیمه سال خود را نشان داد و از مازاد عرضه کاست، اوپک توانست، در شش ماهه دوم سال ۲۰۱۷ ورق نفت را با سنگینی قدرت تقاضا برگرداند و موجب آن شد که قیمت ها در مدار صعودی قرار گیرد. در شش ماهه دوم علاوه بر کنترل تولید توسط اوپک، افزایش بی وقفه ی تولید امریکا نیز متوقف شد. ایالات متحده که از بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان است در سال جاری با تولید با رشد تولید روزانه توانست از رکورد ۹٫۵ میلیون بشکه در روز فراتر برود. این رشد تولید در شرایطی اتفاق می افتاد که تقاضای داخلی و تقاضای صادراتی این کشور از رشد تولید پشتیبانی نمی کرد، در نتیجه بازارها شاهد رشد ذخایر تجاری این کشور بودند. بررسی داده های هفتگی موسسه نفت امریکا نتایج جالبی را بدست می دهد. بر اساس گزارشات این موسسه ذخایر نفت امریکا در طول سه ماهه اول امسال و همزمان با کاهش قیمت نفت وست تگزاس تنها چهار بار و در هفته های منتهی به چهار و چهاردهم ژانویه، هجدهم فوریه و دهم مارس کاهش یافته و پس از آن بر اساس افت قیمت به ۴۸ دلار شروع به تعدیل بر اساس تقاضا نموده است. بر اساس آخرین گزارش سال ۲۰۱۷ این موسسه میزان ذخایر بیش از پیش بینی ۳٫۸ میلیون بشکه ای ۶ میلیون کاهش یافته تا به این ترتیب چهارمین کاهش هفتگی متوالی را رقم بخورد. در طول ماه دسامبر بیش از ۲۴ میلیون بشکه از مجموع ذخایر کاسته شده است. روند تغییرات موجودی نفت در طول ۲۰۱۷ موجودی تجاری نفت در امریکا نیز بر اساس گزارش های هفتگی سازمان اطلاعات انرژی این کشور، با رشد تقریبا مداوم و سرسام آوری در سه ماهه اول روبرو بوده و پس از آن تا حدودی خود را با شرایط تقاضا تطبیق داده است. بر این اساس، کاهش موجودی نفت خام نیز در امریکا وارد ششمین هفته ی متوالی شد. کاهش بیش از پیش بینی موجودی نفت که بر اساس میزان موجودی تجاری شرکت های نفتی و بر حسب بشکه اعلام می شود از نیمه ی نوامبر به این سو به رقمی بیش از ۲۷ میلیون رسیده است. به همین ترتیب نگاهی به داده های این سازمان در خصوص تولید نفت نیز نشان می دهد که برای اولین بار در چند ماه اخیر تولید نفت امریکا با وجود رالی قیمتی کاهش یافته است. طبق گزارش این سازمان میزان تولید نفت در هفته ی گذشته از ۹ میلیون و ۷۹۰ هزار بشکه در روز به ۹ میلیون و ۷۵۴ هزار بشکه کاهش یافته است. تمام این داده ها نشان می دهد که روند نفت در سایه حمایت همه تولید کنندگان اعم از اوپک، نوپک و امریکا سال ۲۰۱۷ را به پایان می برد. چشم انداز نفت در ۲۰۱۸ با کنترل فشار افزایش تولید بر قیمت در کنار حمایت برنامه ریزی شده ی اوپک و نوپک و رشد تقاضای جهانی و عملکرد مطلوب اقتصادی در چین که بزرگترین مصرف کننده انرژی دنیاست در مجموع شرایطی ایجاد شد که به پشتیبانی از قیمت انجامید گزارش پایبندی بالای ۸۰ درصدی اعضا به کاهش تولید، علیرغم تولید خارج از برنامه ی نیجریه، همه و همه دست به دست هم داد تا سرمایه گذاران روی این مهم ترین کالای انرژی جهان دید خوش بینانه ای پیدا کنند. بر این اساس پیش بینی می شود لااقل در سه ماهه اول سال میلادی شاهد حرکت بازار در مسیر توازن عرضه و تقاضا باشیم و بنظر می رسد که قیمت میانگین ۶۰ دلار برای هر بشکه نفت سبک امریکا برآورد معقولی برای ۲۰۱۸ باشد. اعضای اوپک بر این عقیده اند که ممکن است کاهش ذخایر جهانی با از میان رفتن مازاد عرضه زودتر از پایان سال و بلکه در شش ماه اول قابل حصول باشد ولی نباید از یاد برد که تولیدکنندگان شیل طرف دیگر این توازن هستند که اشتیاقشان به تولید به شدت بر قیمت تاثیرگذار است، اگرچه که تا کنون شاهد حمایت همه ی نیروها از قیمت هستیم. علی مرتضوی تحلیلگر شرکت بین المللی آلپاری