۱۰ فروردین ۱۴۰۳ - 2024 29 Mar
#
#
اخبار اقتصادی بورس

مزیت‌های اقتصادی ایران و حل مشکل اشتغال‌زایی

مزیت‌های اقتصادی ایران و حل مشکل اشتغال‌زایی
کد: 17062   تاریخ انتشار :۱۸ اسفند ۱۳۹۴ ساعت ۰۷:۱۰

توانایی هر کشوری در تولید و پرورش محصولات خاص را در ادبیات اقتصادی«مزیت نسبی» نامگذاری کرده اند که اشاره به ظرفیت های بومی اقتصادی دارد. مثلا کوبا در صادرات شکر، سوییس در صنعت ساعت و شکلات، انگلیس در تولید کفش و... دارای مزیت هایی هستند که هویت اقتصادی آنها را تشکیل می دهد. یکی از مهم ترین اقلام صادراتی ایران که به عنوان یک مزیت نسبی در مناسبات اقتصادی بین المللی شناخته شده است، خاویار ایران است که در کنار کالاهایی چون فرش، زعفران، پسته و... به نوعی هویت اقتصادی ایران را در میان سایر کشورهای جهان شکل می دهد. اما نکته کلیدی اینجاست که چرا ایران تا به امروز نتوانسته از مزیت های بالقوه اقتصادی اش به نحو مطلوب استفاده کند. روز گذشته آمارهای تازه یی از موقعیت صادراتی خاویار ایران در سال ۹۴ منتشر شد که براساس آن می توان اقدام به پیش بینی از آینده این محصول صادراتی کرد. با توجه به این واقعیت که هر کشوری با استفاده از مزیت های نسبی اقتصاد خود و با بهره گیری از ویژگی های انعطاف پذیر بنگاه های کوچک و متوسط می تواند سهم صادراتی بیشتری از بازارهای بین المللی به خود اختصاص دهد، در جریان این گزارش نگاهی به مزیت های اقتصادی بازار ایران می اندازیم تا نوری به ابعاد تاریک آن تابانده شود. قیمت کمتر؛ کیفیت بیشتر

مفهوم مزیت نسبی، ابتدا در زمینه تجارت بین الملل به کار برده شد به طوری که دیوید ریکاردو در نوشته های خود در قرن نوزدهم میلادی، اینگونه نتیجه گیری می کند که منافع کلان هر کشوری در این است که به تخصصی شدن در تولید و ارائه کالاها و خدماتی بپردازد که در آن بهترین است و با مبادله مازاد آن با کشورهای دیگر، نیاز خود به کالاها و خدمات دیگر را تامین کند. مللی که سعی می کنند خودکفا باشند در واقع به نوعی فقر را در میان مردم خود گسترش می دهند چراکه با تولید کالاهایی که در تولید آنها بهترین نیستند، آن کالا را با قیمتی بالاتر از قیمتی که کشورهای دیگر می توانستند ارائه دهند به مردم خود می فروشند درحالی که می توانستند با آزاد گذاشتن مردمشان برای تولید کالاهایی که در تولید آنها بهترین هستند، نهایت بهره وری و سود را از آن ایشان کنند. نمونه این مدل عینی را می توان در بازار خودرو ایران به خوبی مشاهده کرد. خودکفایی در تولید خودرو همواره به عنوان یک راهبرد کلان طی دهه های گذشته پیگیری شده درحالی که تولید خودرو اساسا در زمره مزیت های اقتصادی ایران به شمار نمی آید نتیجه عینی این رویکرد باعث شده تا ایرانیان خودرو را با قیمت بیشتر و با کیفیت کمتری به کار بگیرند. درحالی که خودرو سازی در کشورهایی مانند آلمان، ژاپن و امریکا یک مزیت اقتصادی است و از طریق ارتباط موثر با این قدرت های اقتصادی در بخش خودرو می توان ساختار صنعت خودروسازی ایران را توسعه داد. بیشتر مزیت های صادراتی ایران مربوط به محصولات پتروشیمی، فرآورده های نفتی، مواد اولیه و محصولات کشاورزی است. زعفران، پسته، شمش آهن، فرش، حیوانات زنده، فورآلدئید، کولرآبی، کربنات باریم طبیعی، پوست دباغی شده، خرما، محصولات تخت نورد شده از آهن و فولاد، گاز زغال سنگ، گلیم، دی تیونیت و سولفوکسیلات، شیره و عصاره شیرین بیان، مویز و انگور خشک شده، مس، متانول، گوگرد و گل گوگرد، سنگ مرمر و تراورتن، وازلین گرید دارویی، موی حیوانات و زیره سبز مهم ترین کالاهای صادراتی هستند که ایران در سطح جهانی برای صادرات آنها حرفی برای گفتن دارد. اما مشکل اصلی در جایی برجسته می شود که به دلیل برخی سوءمدیریت ها و کاستی ها ایران تا به امروز نتوانسته آنگونه که باید و شاید از این مزیت های اقتصادی به نفع توسعه صادراتی بهره بگیرد. خاویار ایران

ایران از عمده ترین تولیدکنندگان خاویار است و از مزیت نسبی در صادرات خاویار برخودار است. در ۱۱ ماهه سال جاری (فروردین تا اسفند ۹۴) کشورهای آلمان، افغانستان، امارات متحده عربی، انگلستان، ایتالیا، بلژیک، جمهوری کره و نروژ از مشتریان خاویار ایرانی بوده اند. براساس اطلاعات منتشر شده از سوی گمرک ایران، ژاپن نیز یکی از مشتریان خاویار ایرانی است چنانکه در۱۱ ماهه سال جاری نزدیک به سه کیلوگرم معادل دو هزار و ۷۲۵ دلار خاویار ایرانی از مجاری رسمی ایران به کشور ژاپن صادر شده است. کشور آلمان یکی دیگر از وارد کننده های خاویار به ایران است. در ۱۱ ماهه امسال ۲۰۹ کیلوگرم خاویار معادل ۲۷۰ هزار و ۲۶۹ دلار خاویار به این کشور صادر شده است. افغانستان از دیگر کشورهای مشتری خاویار ایرانی است. همچنین در این مدت ۲۰ کیلوگرم خاویار ایرانی معادل ۴۴ هزار و ۹۶۶ دلار خاویار به این کشور صادر شده است. امارات متحده عربی از دیگر کشورهایی است که خاویار ایرانی به آن کشور صادر می شود. از ابتدای سال جاری تا انتهای بهمن ماه نزدیک به ۲۴۳ کیلوگرم معادل ۴۰۸ هزار و ۱۵۵ دلار خاویار از ایران به امارات متحده عربی صادر شده است. انگلستان از دیگر کشورهای مشتری خاویار ایرانی است. از خاویار ایرانی در ۱۱ ماهه نخست سال ۲۰۲ کیلوگرم معادل ۴۵۵ هزار و ۹۷۰ دلار خاویار از ایران به کشور انگلستان صادر شده است. این اعداد و ارقام نشان می دهد که بخش قابل توجهی از تولید محصول خاویار متعلق به ایران است. فرش دستباف ایرانی

یکی از مهم ترین مزیت های اقتصادی ایران که سهم ۳۰ درصدی بازارهای صادراتی فرش در سطح جهان را به تنهایی در دست دارد، فرش دستباف ایرانی است. بنا به گفته حمید کارگر، رییس ملی مرکز فرش ایران ۸۰ کشور مشتری فرش های دستباف ایران هستند. کارگر، رییس مرکز ملی فرش گفت: به طور متوسط سالانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار حجم تجارت جهانی فرش دستباف در میان همه کشورهای تولیدکننده است که ایران سهم ۳۰ درصدی از این بازار را در اختیار دارد. رییس مرکز ملی فرش با اشاره به اهمیت فرش دستباف می گوید:«فرش دستباف ایران مقوله یی چند وجهی است که هم ابعاد پررنگ فرهنگی و تاریخی دارد و هم از جنبه اشتغالزایی همواره برای کشور با اهمیت بوده است. این هنر- صنعت مشاغل مختلفی ازجمله فروشنده، طراح، رنگرز و قالیبافان را شامل می شود و با هزینه های بسیار پایینی ایجاد شغل می کند». توسعه مزیت های اقتصادی در راستای ایجاد اشتغال

به گفته کارگر، قالیبافی همواره به عنوان شغلی مکمل و جایگزین مطرح بوده و می توان آن را یکی از عوامل جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها عنوان کرد. رییس مرکز ملی فرش با اشاره به اینکه فرش دستباف همواره به عنوان یک کالای ارزآور صادراتی در اقتصاد کشور شناخته شده، گفت: در دهه های اخیر به طور متوسط سالانه ۵۰۰ میلیون دلار صادرات داشتیم. به گفته رییس مرکز ملی فرش به طور متوسط سالانه یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار حجم تجارت جهانی فرش دستباف در میان همه کشورهای تولیدکننده است که ایران سهم ۳۰ درصدی از این بازار را در اختیار دارد. وی ادامه داد: حتی در دوره کاهش صادرات نیز ما صدرنشین بودیم و بعد از ما هند، پاکستان، افغانستان و نپال بازار را در دست داشتند. کارگر با تاکید بر اینکه با بهبود مناسبات سیاسی روند کاهش صادرات فرش دستباف متوقف شد، گفت: با بهبود مناسبات سیاسی شاهد افزایش صادرات فرش بودیم و امیدواریم این روند ادامه پیدا کند. وی با اشاره به مزیت های فرش دستباف در اقتصاد کشور گفت: فرش دستباف با حداقل هزینه در کشور قابل تولید است و عمده مواد اولیه آن نیز در داخل تولید می شود و نیازی به واردات ندارد همچنین مهارت فنی و دانش تولید فرش دستباف در داخل کشور بهتر از هر کشور دیگری وجود دارد. زعفران ایرانی

ایران با داشتن بیش از ۹۵ درصد تولید زعفران، محصولش را به ۴۵ کشور جهان صادر می کند. کشور اسپانیا با اختصاص حدود یک چهارم واردات این محصول ایرانی یکی از کشورهایی است که بیشترین سهم را در تجارت خارجی زعفران ایرانی دارد. اسپانیا زعفران ایرانی را به ۱۴۰ کشور دنیا به نام خود صادر می کند. اینکه اسپانیا زعفران ایرانی را با نام خودش صادر می کند به تایید یکی از اعضای شورای ملی زعفران رسیده است. مقصد انواع زعفران ایرانی کشورهایی مانند آلمان، اتریش، اردن، اسپانیا، استرالیا، استونی، اسکاتلند، افغانستان، امارات متحده عربی، انگلستان، بحرین، بلژیک، بوسنی، تایوان، ترکیه، چین، سنگاپور، سوئد، سوییس، عراق، عربستان سعودی، عمان، فرانسه، فیلیپین، قطر، کانادا، کویت، موریس، ویتنام، هلند، هنگ کنگ، ایتالیا، نپال، مالزی، هند، ژاپن، سریلانکا، مجارستان و آذربایجان است که البته خود کشور اسپانیا نیز با اختصاص حدود یک چهارم از کل صادرات این محصول ایرانی یکی از کشورهایی است که بیشترین سهم را در تجارت زعفران ایرانی دارد و همچنان بازارهای ناشناخته بسیاری وجود دارد که ایران می تواند زعفرانش را در آنجا عرضه کند. اما با وجود تمام این مزیت های اقتصادی پرسش کلیدی اینجاست که چرا مسوولان اقتصادی از این مزیت های اقتصادی در جهت توسعه پایدار کشور استفاده نمی کنند. مشکلات بسیاری بر سر راه صادرات مزیت های اقتصادی وجود دارد که باید برای برون رفت از آنها راهکارهای عاجلی اندیشیده شود.

* منتشر شده در روزنامه تعادل

اشتغال   اقتصاد   ایران   

نظرات(0)

شما هم میتوانید اولین نظر خود را ثبت نمایید.


Notice: Undefined variable: user_ID in /home/tsepress/public_html/wp-content/themes/tsepress-theme/comments.php on line 70